Çıraq adı, qaranlığı yaranı aydınlatan, yol göstərən hər hansı bir işıq mənbəyini təmsil edir. Sadəcə bir cihaz adından daha çox, tarix boyu insan həyatında mühüm rol oynamış bir simvoldur. Qədim zamanlardan bu günə qədər çıraq, yalnız fiziki bir işıq mənbəyi deyil, həm də ümidin, bələdçiliyin, biliyin və hətta ilahi nurun simvoludur.
Mənası, sadəcə "qaraçıraq, lampa, fənər" kimi müasir cihazlarla məhdudlaşmır. Çıraq sözü, günəşin və ayın nurunu, odun alovunu, ulduzların parıltısını da əhatə edir. Beləcə, "çıraq" sözü daha geniş mənada, hər hansı bir işıq və istilik mənbəyini, hətta metaforik olaraq, ruhda parlayan bir nuru, biliyi və aydınlığı ifadə edə bilər.
Fərqli mədəniyyətlərdə çıraq müxtəlif simvolik mənalar daşıyır. Məsələn, bəzi mədəniyyətlərdə çıraq, həyatı, ruhu və ya ilahi qüvvəni simvolizə edir. Digər mədəniyyətlərdə isə yol göstərən, qoruyan və ya pis ruhlardan qoruyan bir simvoldur. Həmçinin, çıraq, bilgi, elm və ağıl kimi müsbət keyfiyyətlərin də simvoludur.
Azərbaycan mədəniyyətində də çıraq xüsusi yer tutur. Novruz bayramında yandırılan tonqallar, mərasim və adət-ənənələrdə istifadə olunan çıraqlar, həm bayram şənliyinin, həm də yeni ilin, yeni həyatın başlanğıcının simvoludur. Bu mənada çıraq, ümidin, sevincin və yeni başlanğıcların işığıdır.
Yekun olaraq, "çıraq" sözünün mənası, sadəcə bir işıqlandırma cihazından daha çoxdur. O, tarix, mədəniyyət və simvolizmin qovuşduğu bir nöqtədir, insan həyatında mühüm rol oynayan, ümidi və nuru təmsil edən bir anlayışdır.