Ağırtaxtalı: Sözün əsas mənası danışıqda çətinlik çəkən, söz tapmaqda çətinlik çəkən, nitqi ağır, yavaş və ya ləng olan şəxsi ifadə edir. Məcazi mənada isə ağır, hərəkətdə yavaş, ləng deməkdir. Əsasən məişət dilində və ədəbi əsərlərdə istifadə olunur.
Antonimlər:
Boşboğaz: Ağırtaxtalının əksidir. Boşboğaz olan şəxs çox danışır, həddindən artıq söhbət edir, əhəmiyyətsiz məlumatları paylaşır və ya həddən artıq danışmaqla dinləyiciləri bezdirir. Bu söz həm məişət dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. Boşboğazlıq müsbət keyfiyyət hesab edilmir və tez-tez tənqid obyekti olur.
Sözləməli: Bu antonim daha çox nitqin sərbəstliyi və rahatlığı ilə əlaqədardır. Sözləməli olan şəxs fikirlərini aydın, səlis və sərbəst şəkildə ifadə edir. Boşboğazlıqdan fərqli olaraq, sözləməli olmaq müsbət keyfiyyət hesab olunur. Ədəbi əsərlərdə və günlük danışıqlarda istifadə edilir.
Danışıqlı: Bu antonim ağırtaxtalılığın əksinə olaraq, çox danışan, aktiv şəkildə kommunikasiya edən şəxsi ifadə edir. Lakin "boşboğaz"dan fərqli olaraq, "danışıqlı" şəxs vacib və mənalı şeylər danışır. Bu söz daha çox müsbət kontekstdə işlənir və ədəbi əsərlərdə, eləcə də gündəlik danışıqlarda istifadə olunur.
Nümunələr:
Mehdiqulu ağırtaxtalı bir oğlandı, hələm-hələm canına isti keçməzdi (Mir Cəlal).
Boşboğaz arvad ərini qabaqladı (M.İbrahimov).