Axmaq sözü əsasən ağılsız, savadsız, düşüncəsiz insanı ifadə edir. Bu söz həm məişət dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. Emosional yükü yüksək olan bu söz, adətən, mənfi kontekstdə işlədilir.
Antonimlər:
Ağıllı
Ağıllı sözü axmaq sözünün əksidir və zehni qabiliyyəti yüksək, düşüncəli, anlayışlı insanı bildirir. Bu antonim cütü əks mənalı sözlərin ən aydın nümunələrindən biridir. Həm məişət dilində, həm də elmi, ədəbi kontekstlərdə geniş yayılıb.
"O, ağıllı bir insan idi və hər şeyi düzgün hesablayırdı."
Dəli
Bu antonim cütü bir az mürəkkəbdir. "Axmaq" ağılsızlığı, "dəli" isə ağıl xəstəliyini ifadə edir. Beləliklə, bunlar tam əks mənalı deyillər, ancaq müəyyən kontekstlərdə əks mənada işlənə bilərlər. Məsələn, "axmaqcasına" əməl etmək ilə "dəlicəsinə" əməl etmək arasında məna fərqi olsa da, hər iki halda da hərəkətin ağılsızlığı vurğulanır. Ədəbiyyatda bu antonimiya daha çox poetik təsvirlər yaratmaq üçün istifadə olunur.
Zəkalı
Zəkalı sözü də axmaq sözünün antonimidir və yüksək zehni qabiliyyətə, dərin düşüncəyə malik insanı bildirir. Bu söz daha çox rəsmi və elmi kontekstlərdə istifadə olunur.
Ustad
Bu antonimiya daha çox peşəkarlıq və bacarıq kontekstində işlənir. "Axmaq" bacarıqsızlığı, "ustad" isə peşəkarlığı, yüksək ustalığı ifadə edir. Bu antonimlər arasındakı əlaqə birbaşa deyil, məcazi mənada qurulur. Məsələn, "axmaq əməliyyat" və "ustad əl işi" ifadələrini müqayisə etmək olar.