Çökmək – aşağı doğru hərəkət etmək, batmaq, sallanmaq, düşmək mənasını verən bir felldir. Həm konkret, həm də məcazi mənalarda işlənir. Konkret mənada fiziki obyektlərin aşağı doğru hərəkəti, məcazi mənada isə ruhi vəziyyətin, iqtisadiyyatın və s. pisləşməsi kimi halları ifadə edir.
Antonimlər:
Qalxmaq: "Çökmək" felinin əsas antonimi "qalxmaq" feldir. "Qalxmaq" yuxarı doğru hərəkəti, yüksəlməni, ucalmanı ifadə edir. Həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə olunur. Fiziki mənada əşyaların, insanların yuxarıya doğru hərəkəti (məsələn, günəşin qalxması, uşağın ayağa qalxması), məcazi mənada isə ruhi vəziyyətin yaxşılaşması, iqtisadiyyatın inkişafı kimi halları bildirir.
Yüksəlmək: "Çökmək"in daha bir antonimi "yüksəlmək" feldir. "Yüksəlmək" "qalxmaq" felinə yaxın, lakin daha çox tədricən yuxarı doğru hərəkəti, inkişafı, tərəqqini ifadə edir. Məsələn, "şirkətin yüksəlməsi", "səviyyənin yüksəlməsi" kimi ifadələrdə işlənir. Konkret mənada da istifadə oluna bilər, məsələn, dağın yamacından yüksəlmək.
Ucalmaq: "Ucalmaq" felinin "çökmək"ə münasibəti "yüksəlmək"ə bənzəyir, ancaq daha çox hündürlük, əzəmət, qüdrət əldə etməyi bildirir. Məsələn, "milli şüurun ucalması" ifadəsində işlənir. Əsasən məcazi mənada istifadə olunur.
Ədəbi Nümunələr:
Kürün üstünə qaranlıq çökmüşdü (İ.Şıxlı).
Bulud göyə qalxmışdı (İ.Şıxlı).