Dambat – özünü öyən, lovğa, öyünən, təkəbbürlü, qürurlu, lovğalıq edən, özünü üstün tutan şəxs.
Antonimlər:
Təvazökar: Dambatın əksidir. Təvazökar insan özünü başqalarından üstün tutmur, öz qabiliyyətlərini və əldə etdiklərini həddən artıq vurğulamaz. Təvazökarlıq əxlaqi keyfiyyət olaraq həm ədəbiyyatda, həm də məişətdə geniş istifadə olunur. Təvazökarlıq insanın özünə qiymət verməsindən və başqalarına hörmətlə yanaşmasından irəli gəlir. Məsələn, “O, böyük uğurlar qazansa da, həmişə təvazökar davranırdı.” ifadəsi bu keyfiyyəti əks etdirir.
Səmimi: Dambat özünü göstərmək, təriflənmək üçün davranışlarında sünilik nümayiş etdirir. Səmimi insan isə təbii və düz olaraq davranır, özü kimi görünür. Bu antonim cütü əsasən ədəbi əsərlərdə və ünsiyyət kontekstində istifadə olunur. Səmimiyyət dambatın tam əksidir, çünki səmimiyyət həqiqəti əks etdirir, dambat isə əsl gerçəkliyi gizlədir.
Sadə: Dambat insanlarının tez-tez iddialı və mürəkkəb görünməyə çalışdıqlarını görürük. Sadəlik isə həm davranışda, həm də həyat tərzinə dairdir. Sadə insanlar özlərini əsla üstün tutmur və sadəcə həyatdan həzz alırlar. Bu antonim daha çox məişət dilində istifadə olunur.
“Ali kişinin iki oğlu vardır; biri dambat, o biri təvazökardır.”