Dəymiş – zərər görmüş, xəsarət almış, əziyyət çəkmiş mənasını verir. Bu söz əsasən konkret obyektlərə, hadisələrə və ya insanlara tətbiq olunur və onların mənfi təsirlərdən zərər görməsini bildirir. Məişətdə, ədəbiyyatda və digər sahələrdə geniş istifadə olunur.
Antonimlər:
Bütöv
Bütöv sözü dəymiş sözünün antonimi olaraq zərər görməmiş, tam, sağlam, pozulmamış mənalarını ifadə edir. Bu antonim cütü əsasən fiziki obyektlərə, əşyalara tətbiq olunur. Məsələn, "dəymiş qab" və "bütöv qab" ifadələri bir-birinin əksini təşkil edir. Ədəbiyyatda bütövlük, bütövlüyün pozulması kimi mənalarda da istifadə olunur.
"Qədim şəhərin bütöv divarları tarixin şahidi idi, amma zamanın təsiri ilə bəzi hissələri dəymişdi."
Sağlam
Sağlam sözü dəymiş sözünün antonimi olaraq sağ-salamat, xəstəlikdən və zərərdən uzaq, tam sağlam mənasını verir. Bu antonim cütü əsasən canlılara, xüsusilə insanlara tətbiq olunur. "Dəymiş əl" və "sağlam əl" ifadələri bu antonim cütünün aydın nümunəsidir. Tibb sahəsində geniş istifadə olunur.
"Uzun müddət xəstəlikdən əziyyət çəkmişdi, amma indi sağlam və enerjili idi. Əvvəl dəymiş sağlamlığı tam bərpa olunmuşdu."
Səlim
Səlim sözü dəymiş sözünün antonimi kimi zərər görməmiş, toxunulmamış, təmiz, pozulmamış mənasını ifadə edir. Bu antonim həm maddi, həm də mənəvi sahələrə tətbiq oluna bilər. Məsələn, "dəymiş nüfuz" və "səlim nüfuz" ifadələrini göstərmək olar. Ədəbiyyatda və ictimai həyatda tez-tez istifadə olunur.
"Onun səlim düşüncəsi və pak niyyəti hamını heyran edirdi. Bəzilərinin dəymiş nüfuzunun əksinə, o həmişə dürüst və ədalətli qalırdı."
Toxunulmamış
Toxunulmamış sözü dəymiş sözünün antonimi olaraq, heç bir zərər görməmiş, dəyişdirilməmiş, pozulmamış mənasını verir. Bu antonim əsasən obyektlərə, sənədlərə, sistemlərə və ya ərazilərə tətbiq olunur. "Dəymiş ərazilər" və "toxunulmamış təbiət" ifadələri bu antonim cütünün nümunəsidir.