Dönüklük – fikrin, rəyin, əqidənin, davranışın tez-tez dəyişməsi, sabit olmaması, dəyişkənlik, qeyri-sabitlik deməkdir. Bu anlayış həm müsbət, həm də mənfi kontekstlərdə istifadə oluna bilər. Məsələn, elmi araşdırmalarda müxtəlif hipotezlərin sınanması dönüklük kimi deyil, elmi axtarışın təbii bir hissəsi kimi qəbul edilir. Lakin gündəlik həyatda dönüklük, etibarsızlıq, qərarsızlıq kimi başa düşülür.
Antonimlər:
Səbatlılıq
Səbatlılıq – dönüklüyün əksidir. Bu, fikirlərin, əqidələrin, davranışların dəyişməzliyi, sabitliyi, möhkəmliyi, qətiyyətlilik deməkdir. Səbatlılıq, həm şəxsiyyətin xarakteristikası, həm də müəyyən bir mövqenin və ya əqidənin xüsusiyyəti kimi başa düşülə bilər. Səbatlılıq, bir qayda olaraq, müsbət keyfiyyət kimi qiymətləndirilir və müvəffəqiyyətə aparan yolda vacib amil sayılır. Həm gündəlik həyatda, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.
Onun səbatlılığı məni sevindirir.
Davamlılıq
Davamlılıq, dönüklüyün əks mənasını ifadə edir və bir hərəkətin, prosesin və ya vəziyyətin uzun müddət davam etməsini, fasiləsizliyini bildirir. Davamlılıq, məsələn, bir işdə, bir münasibətdə və ya bir layihənin həyata keçirilməsində müşahidə edilə bilər. Dönüklükdən fərqli olaraq, davamlılıq müsbət bir keyfiyyət sayılır və müvəffəqiyyətə aparan yolda mühüm rol oynayır. Elmi araşdırmalarda, texnologiyanın inkişafında davamlılıq önəmli rol oynayır.
Qətiyyət
Qətiyyət, dönüklüyün əksidir və bir qərarın, əqidənin və ya hərəkətin qəti, dəyişməz və sarsılmaz olmasını ifadə edir. Qətiyyət, həm fərdi, həm də kollektiv səviyyədə uğura aparan vacib bir xüsusiyyətdir. Qətiyyətli insan, çətinliklər qarşısında belə, öz əqidəsində, hədəfində möhkəm dayanır. Ədəbiyyatda, qətiyyətli qəhrəmanlar tez-tez müsbət obrazlar kimi təqdim olunurlar.
Sabitlik
Sabitlik – dönüklüyün tam əksidir. Bu, hər hansı bir vəziyyətin, prosesin və ya keyfiyyətin dəyişməzliyi, davamlılığı və möhkəmliyini bildirir. Sabitlik həm fiziki, həm də mənəvi aləmlərdə istifadə oluna bilər. Məsələn, iqtisadi sabitlik, siyasi sabitlik, psixoloji sabitlik. Dönüklükdə olduğu kimi, sabitlik də müxtəlif sahələrdə müsbət keyfiyyət kimi dəyərləndirilir.