Döyünmək – ritmik olaraq büzülüb açılmaq, hərəkət etmək mənasını verən bir felldir. Ürək, damarlar, qan dövranı ilə bağlı bioloji proseslərdə, həmçinin məcazi mənada, duyğuların ifadəsində istifadə olunur.
Antonimlər:
Dayanmaq: Döyünməyin əksi olaraq dayanmaq, hərəkətin tamamilə kəsilməsini bildirir. Bioloji kontekstdə ürəyin dayanması kimi ciddi bir vəziyyəti ifadə edə bilər. Məcazi mənada isə duyğuların sakitləşməsi, həyəcanın kəsilməsi kimi mənaları əhatə edir. Misal üçün, ürəyin döyünməsinin dayanması ölüm deməkdir, həyəcanın dayanması isə sakitləşmə deməkdir. Bu antonim cütü əsasən tibb, biologiya və ədəbiyyat sahələrində istifadə olunur.
Sakitləşmək: Döyünmək hərəkətin intensivliyinin azalmasını, zəifləməsini bildirir. Bu antonim daha çox məcazi mənada, duyğuların ifadəsində işlənir. Məsələn, qorxu hissinin sakitləşməsi, həyacanın azalması. Bu antonim əsasən ədəbiyyat və gündəlik nitqdə rast gəlinir.
Birdən elə bil ürəyi dayandı.
Qəlbim döyünüb, lalə kimi güldü fərəhdən! (S.Rüstəm)