Gəvəzəlik, sadəlövhlük, aldanmağa meyllilik kimi başa düşülən bir xüsusiyyətdir. İnsanın təcrübəsizliyi, safdilliyi və ya düşüncəsizliyi nəticəsində baş verən hərəkət və ya davranışları əhatə edir. Gəvəzəlik həm müsbət, həm də mənfi konnoatasiyaya malik ola bilər. Müsbət mənada, gəvəzəlik safdillik, etibarlılıq və təmkinsizlik kimi anlayışlarla əlaqələndirilir. Mənfi mənada isə, asılılıq, savadsızlıq və aldanmağa açıqlıq kimi xüsusiyyətləri ifadə edir. Gəvəzəliyin dərəcəsi fərqli ola bilər: yüngül, orta və ya ciddi.
Antonimlər:
Ağıllılıq
Gəvəzəliyin antonimi olan ağıllılıq, insanın düşüncəli, ayıq və ehtiyatlı olması deməkdir. Ağıllı insan hərəkətlərinin nəticələrini öncədən düşünərək, tələskən və düşüncəsiz hərəkətlərdən çəkinər. Ağıllılıq müxtəlif sahələrdə, o cümlədən həm gündəlik həyatda, həm də peşəkar fəaliyyətdə vacibdir. Ağıllılıq gəvəzəliyin əksinə olaraq, təcrübə, bilik və düşüncənin nəticəsidir. Ədəbiyyatda ağıllı qəhrəmanlar ağıllı davranışları ilə müsbət obrazlar kimi təsvir olunurlar.
"Ağıllı insan hər şeyə diqqətlə yanaşır və hər addımını düşünərək atar."
Uzaqgörənlik
Uzaqgörənlik, gələcəyi öncədən görə bilmək, hadisələri əvvəlcədən proqnozlaşdırmaq qabiliyyətidir. Gəvəzəlikdən fərqli olaraq, uzaqgörənlik planlılıq, ehtiyatlılıq və düşünülmüş hərəkətləri əhatə edir. Siyasət, biznes və digər sahələrdə uzaqgörənlik böyük əhəmiyyət kəsb edir. Uzaqgörən insanlar gələcək problemləri öncədən görərək, onların qarşısını almaq üçün addımlar atarlar.
"Uzaqgörən rəhbər şirkətin gələcək inkişafını düşünərək, yeni strategiya hazırladı."
Ehtiyatlılıq
Ehtiyatlılıq, təhlükəli vəziyyətlərdən qaçmaq üçün ehtiyatlı olmaq, hərəkətləri diqqətlə düşünmək deməkdir. Ehtiyatlılıq gəvəzəliyin tam əksidir, çünki ehtiyatlı insanlar tələsik və düşüncəsiz hərəkətlərdən çəkinərək, mümkün riskləri qiymətləndirirlər. Bu xüsusiyyət həm gündəlik həyatda, həm də peşəkar fəaliyyətdə vacib rol oynayır.