Həlimlik – yumşaqlıq, mülayimlik, səbr, təmkinlilik, sakitlik kimi mənaları ifadə edən bir anlayışdır. Həlimlik, əsasən insan xarakterinin müsbət xüsusiyyətlərindən biri kimi qəbul edilir və insanın ətraf mühitə, başqalarına və hadisələrə qarşı həssas və tolerant münasibətini əks etdirir. Həlimlik həm fərdin daxili dünyasında, həm də onun sosial əlaqələrində özünü göstərir.
Antonimlər:
Sərtlik
Sərtlik həlimliyin əksidir və qətiyyətlilik, amansızlıq, sərtlik, qəddarlıq, acımasızlıq kimi müxtəlif mənalarda istifadə oluna bilər. Sərtlik, həlimliyin əksinə olaraq, insanın özünün və ya başqalarının hüquqlarını və hisslərini qəbul etməməsi və ya onlara hörmətsizliklə yanaşması deməkdir. Sərtlik həm insan xarakterinə, həm də davranışlara, hətta fiziki əşyalara tətbiq oluna bilər. Məsələn, sərt rəftar, sərt qanun, sərt rejim və s. Sərtliyin ədəbiyyatda, məişətdə və hüquqşünaslıqda geniş istifadəsi vardır.
Həlimlik aciz adamların xislətidir. (S.Qədirzadə)
Sərtlik sizə yaraşmır. (“Azərbaycan”)
Qəddarlıq
Qəddarlıq həlimliyin daha ekstrem bir antonimi olaraq, şüurlu şəkildə başqasına ağrı-acısız vermək, zərər vurmaq, əziyyət çəkməsinə səbəb olmaq kimi tərif oluna bilər. Qəddarlıq, həlimliyin tam əksini təmsil edərək, insanın mənəvi dəyərlərə, ədalətə və həyatın müqəddəsliyinə biganəliyini ifadə edir. Qəddarlıq əsasən ədəbiyyatda, tarixdə və psixologiyada tədqiq olunur.
Amansızlıq
Amansızlıq, həlimliyin başqa bir əksidir və mərhəmətsizlik, rəhmsizlik, qəddarlıq kimi mənaları ehtiva edir. Amansızlıq, həm insanın davranışlarını, həm də hadisələri təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər. Məsələn, amansız müharibə, amansız rəqabət, amansız rejim və s. Amansızlığın əsas xüsusiyyəti hisslərə, ağrıya və əziyyətə laqeyd qalmaqdır. Bu antonim ədəbi əsərlərdə, sosial elmlərdə və ictimai həyatda geniş yayılıb.