Hirslənmək – güclü qəzəb, əsəbilik, qıcıqlanma hissi keçirmək deməkdir. Bu duyğu, ədalətsizliyə, haqsızlığa, təhqirə, ya da istəklərinin yerinə yetirilməməsinə reaksiya olaraq ortaya çıxır. Hirslənmək həm fiziki, həm də psixoloji təzahürlərə malik ola bilər: ürək döyüntüsünün sürətlənməsi, əllərin titrəməsi, səsin ucalması, hərəkətlərin qəfil olaraq dəyişməsi və s. Hirslənməyin səviyyəsi fərdi xüsusiyyətlərdən və situasiyadan asılı olaraq dəyişə bilər.
Antonimlər:
Sakitlşmək
Sakitlşmək, hirslənməyin əksidir və sakit, dinc vəziyyətə qayıtmaq, duyğularını nizamlamaq, əsəbiliyin azalması deməkdir. Bu, özünü nəzarətdə saxlamaq, daxili tarazlığı bərpa etmək prosesidir. Sakitlşmək həm də həyəcanın, narahatlığın azalması, ruhun rahatlaması mənasında işlədilə bilər. Həm gündəlik danışıq dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. Məsələn, bir insana qarşı hirsləndikdən sonra sakitləşməyə çalışması, özünü ələ almağa çalışması "sakitlşmək" feli ilə ifadə olunur.
Zərnigar xanım daha da hirsləndi (İ.Şıxlı); Qaçay bununla özünü sakitləşdirməyə çalışmışdı (İ.Məlikzadə).
Sükunət tapmaq
Sükunət tapmaq, daxili sakitliyə, rahatlığa nail olmaq deməkdir. Bu, hirslənməyin tamamilə əksi olaraq, ruhun sakitləşməsi, əsəbiliyin yox olması, daxili tarazlığın bərpası mənasını verir. Daha çox ədəbi üslubda istifadə olunur və sakitliyin dərindən duyulmasını, daxili sülhə çatılmasını ifadə edir. Gündəlik danışıq dilində "sakitlşmək"dən daha rəsmi və poetik bir tərzdə istifadə olunur.
Rəvanlaşmaq
Rəvanlaşmaq, əsəbiliyin, gərginliyin azalması, duyğuların sakitləşməsi mənasını verir. Bu, daha çox fiziki və psixoloji gərginlikdən azad olmaq, rahatlamaq mənasında işlənir. "Sakitlşmək"ə nisbətən daha az istifadə olunur və daha çox insanın fiziki və əqli vəziyyətinin yaxşılaşmasına işarə edir.