Xəyal - insanın şüurunda canlanan, real həyatda mövcud olmayan, istək və arzuların təzahürüdür. Xəyal həm xoş, həm də xoşagəlməz ola bilər, gələcəyə yönəlmiş və ya keçmişə aid xatirələrin əks olunması ola bilər. Ədəbiyyatda, incəsənətdə və psixologiyada xəyalın müxtəlif tərəfləri araşdırılır.
Antonimlər:
Həqiqət
Həqiqət xəyalın əksidir. O, real olaraq mövcud olan, sübut edilmiş və yoxlanılmışdır. Həqiqət obyektiv gerçəkliyi əks etdirir, xəyal isə subyektiv təsəvvürü. Həqiqət elmdə, hüquqda, tarixdə əsas konsepsiyadır. Xəyal isə incəsənət, ədəbiyyat və gündəlik həyatda daha çox yer tutur. Həqiqətə inanmaq, həqiqəti axtarmaq xəyalpərəstlikdən fərqlidir.
Bu bir həqiqətdir, deyildir xəyal (S.Rüstəm).
Reallıq
Reallıq da həqiqət kimi xəyalın antonimidir. O, mövcud olan, dərk edilən və hiss edilən hər şeyi əhatə edir. Reallıq konkret, əyani və toxunula bilən halda ola bilər. Xəyal isə qüvvətli arzuların və təsəvvürlərin məhsuludur. Gündəlik həyatda "reallıqla üzləşmək" deyimi xəyalların dağılmasını, arzuların reallaşmamasının acı həqiqətini bildirir.
Gerçəklik
Gerçəklik xəyala qarşı qoyulan daha bir antonimdir. O, həqiqətin və reallığın daha geniş mənada ifadəsidir. Gerçəklik obyektiv varlığın, hadisələrin və proseslərin məcmusudur. Xəyal isə bu gerçəklikdən kənarda, subyektiv aləmdə yer alır. Gerçəkliyi qəbul etmək, onunla barışmaq xəyallar dünyasında yaşamaqdan fərqlənir.