İxtiyarlıq - yaşlılıq, qocalıq mənasında işlənən bir sözdür. İnsanın həyatının son mərhələsini, cavanlığın əksini ifadə edir. Həm fiziki, həm də mənəvi tərəfləri əhatə edən bu anlayış, həyatın təbii gedişatının bir hissəsidir. İxtiyarlıq, çox zaman müdriklik, təcrübə ilə əlaqələndirilsə də, eyni zamanda fiziki qüvvənin azalması, sağlamlıq problemləri ilə də müşayiət oluna bilər.
Antonimlər:
Gənclik
İxtiyarlığın əsas antonimi gənclikdir. Gənclik, həyatın çiçəklənmə dövrü, güc, enerji və həvəs dolu bir mərhələdir. İxtiyarlıqda müşahidə olunan fiziki və mənəvi zəiflik gənclikdə öz əksini tapmır. Gənclik, ümumiyyətlə, yeni başlanğıclar, həyəcanlar və potensial ilə əlaqələndirilir. Həm ədəbiyyatda, həm də məişətdə geniş istifadə olunur.
İxtiyarlıq ölümün qonşusudur (H.Cavid)
Təhqir olunmuş gənclik vüqarımı müdafiə edərək, əsəbi və titrək barmaqlarımla ağzıma gələni yazdım... (Mir Cəlal)
Cavanlıq
Cavanlıq da ixtiyarlığın sinonimidir. Hər iki söz həyatın gedişatında əks istiqamətlərdə yer alır. Cavanlıq, gənclik kimi, həyat enerjisi, güc və potensial ilə zəngin bir dövrü bildirir. Bu söz ədəbiyyatda və gündəlik nitqdə geniş yayılıb.
Nəvaşırlıq
Nəvaşırlıq terminoloji olaraq ixtiyarlığı əks etdirməsə də, kontekstə görə antonim kimi çıxış edə bilər. Nəvaşırlıq gənc nəslin varlığı, yaşlı nəslin davamını və gələcəyə inamını simvolizə edir. Bu mənada, nəvaşırlıq ixtiyarlığın tam əksini təşkil edir. Əsasən məişət və sosial kontekstdə istifadə olunur.