İradəsiz – Öz istəyini, qərarını həyata keçirmək qabiliyyətinə malik olmayan, qətiyyətsiz, zəif iradəli şəxs.
Antonimlər:İradəsiz – Cürətli: "İradəsiz" sözü qətiyyətsizlik, zəif iradəlilik, qorxaqlıq kimi mənaları əhatə edir. "Cürətli" isə qorxusuzluq, cəsarət, qətiyyətlilik bildirir. Bu iki antonim bir-birinə tamamilə zidd olan xüsusiyyətləri ifadə edir. Məsələn, iradəsiz bir insan risk etməkdən, yeni işlərə başlamaqdan çəkinir, cürətli insan isə çətinliklərdən qorxmadan hərəkət edir. Həm ədəbiyyatda, həm də gündəlik danışıq dilində geniş istifadə olunur.
Zeynal iradəsiz bir gəncdir (S.Hüseyn)
İradəsiz – Qətiyyətli: "Qətiyyətli" sözü, öz qərarlarına sadiq qalmağı, hədəflərə nail olmaq üçün səylə çalışmağı, qətiyyətlə irəliləməyi bildirir. "İradəsiz" isə tam əksini – qərar verməkdə çətinlik çəkməyi, hərəkətlərində qeyri-müəyyənliyi ifadə edir. Bu antonim cütü, xüsusilə psixologiya və ədəbiyyatda şəxsiyyətin xarakteristikasını təsvir edərkən istifadə olunur.
Fariz evimizə gələn gündən mənə cürətli, qorxmaz bir oğlan kimi təsir bağışlamışdır (Y.Əzimzadə)
İradəsiz – Mübariz: “Mübariz” sözü çətinliklər qarşısında mübarizə aparan, inadkar, qətiyyətli insanı ifadə edir. “İradəsiz” sözü isə hər hansı bir çətinliyə rast gəldikdə geri çəkilən, inadkarlığı olmayan şəxsi bildirir. Bu antonimlər bir-birinə zidd xüsusiyyətləri özündə əks etdirir və daha çox ədəbiyyat və gündəlik danışıq dilində istifadə olunur.