Qəddar: Şiddətli, amansız, mərhəmətsiz, zalım, qəddar davranış və əməllər göstərən; insanlara qarşı acımasız olan deməkdir. Bu söz əsasən mənfi kontekstdə istifadə olunur və insanın xarakterini, davranışını təsvir edir.
Antonimlər:
Rəhmli
Rəhmli sözü qəddar sözünün tam əksidir. Rəhmli insan mərhəmətli, şəfqətli, başqasının əzabına dözə bilməyən, kömək etməyə hər zaman hazır olan deməkdir. Həm insanlara, həm də canlılara qarşı mülayim və anlayışlıdır. Bu söz həm ədəbiyyatda, həm də gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur. Rəhmlilik insani keyfiyyət kimi qiymətləndirilir.
Yarımca saat sonra Aslan rəhmli qadının göstərdiyi dar cığırla sürətlə addımlayırdı (S.Vəliyev).
Mərhəmətli
Mərhəmətli sözü də qəddarlığın əksini ifadə edir. Mərhəmətli insan başqalarının əzabına biganə qalmır, onlara kömək etməyə çalışır, onların ağrılarını bölüşür. Bu söz, rəhmli sözü kimi, həm insan xarakterini, həm də əməlləri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Mərhəmətlilik əxlaqi dəyərlərin tərkib hissəsidir və bir çox dinlərdə təriflənir.
Şəfqətli
Şəfqətli insan kədərli və ehtiyacı olanlara qarşı dərin həssaslıq və anlayış göstərir. Onlar başqalarının əzabını öz üzərində hiss edir və kömək etməyə can atırlar. Şəfqətlilik, rəhmlilik və mərhəmətlilik kimi, insanın mənəvi saflığını göstərən keyfiyyətlərdəndir və ədəbiyyatda, xüsusilə də humanitar mövzulu əsərlərdə tez-tez istifadə olunur.
Əşi, bu həkimlər nə qəddar adamdırlar, xəstəliyimə inanmırlar, vay-vay! (T.Kazımov).