Qıraq sözü əsasən məkan, yer və ya mövqe ilə bağlı istifadə olunur və "kənarda olma", "ortadan uzaqda olma", "yan tərəfdə olma" mənalarını verir. Həmçinin, məcazi mənada da istifadə oluna bilir.
Antonimlər:
Orta
Orta sözü qıraq sözünün antonimi olaraq məkan və ya mövqe baxımından "mərkəzdə olma", "ortada olma" mənalarını ifadə edir. Həm fiziki məkanda (məsələn, masanın ortası), həm də mücərrəd mənalarda (məsələn, cəmiyyətin ortası) işlədilir. Aşağıdakı nümunədə göründüyü kimi, "qıraq" və "orta" sözləri bir-birini əks etdirən məkan bildirənləridir:
Sağ əlimi masanın qırağına dayayıb durdum (A.Şaiq); Qulam bu dəfə arxa tərəfdə yox, ortada, qurşağa qədər suyun içində oturdu (S.Qədirzadə).
Dost
Dost sözü qıraq sözünün məcazi mənada antonimi kimi istifadə olunur. Bu kontekstdə "qıraq" sözü yaxınlıq, dostluq, qohumluq əlaqələrindən kənarda qalmağı bildirir. Bayatı nümunəsində olduğu kimi, "dost" yaxınlığı, "qıraq" isə uzaqlığı, kənarda qalmağı ifadə edir. Bu antonimlik ədəbiyyatda, xüsusilə də məsəl, atalar sözü və bayatı kimi janrlarda daha çox rast gəlinir:
Dəryada çıraq yanar; Baxdıqca iraq yanar; Yar yarına qovuşsa; Dost gülər, qıraq yanar (Bayatı).