Qurtuluş - çətinlikdən, təhlükədən, əzabdan, əsarətdən və ya digər mənfi vəziyyətdən xilas olma, azad olma, yaxa qurtarmaq mənasını bildirən bir sözdür.
Antonimlər:
Əsarət
Əsarət qurtuluşun tam əksidir. Əsarət azadlığın olmaması, köləlik, tabeçilik, məhdudiyyət, zülm altında olma vəziyyətidir. Bu antonim cütü həm ədəbiyyatda, həm də gündəlik həyatda geniş istifadə olunur. Əsarət, insanın fiziki və ya mənəvi azadlığının məhdudlaşdırılmasını ifadə edir. Məsələn, siyasi əsarət, iqtisadi əsarət, mənəvi əsarət kimi anlayışlar mövcuddur. Ədəbiyyatda əsarət mövzusu tez-tez insan azadlığının əhəmiyyətini vurğulamaq üçün istifadə olunur.
Könül bir quşdur ki, sevməz əsarət; Daim çırpınır, istəyir hürriyyət (A.Səhhət).
Məhv
Məhv qurtuluşun əks mənasını ifadə edir. Qurtuluş xilas olma, sağ qalma deməkdirsə, məhv tam əksinə - yox olma, məhv olma, dağılma, tükənmə deməkdir. Bu antonim cütü daha çox konkret hadisələrə, obyektlərə və ya proseslərə aiddir. Məsələn, bir meşə yanğını məhv edə bilər, bir xəstəlik isə bir canlı orqanizmini məhv edə bilər. Elmi ədəbiyyatda məhv prosesləri geniş təhlil olunur.
Fəlakət
Fəlakət sözü qurtuluşun əksini ifadə edərək, böyük bədbəxtlik, müsibət, fəsad, məhv və dağıntı mənasını daşıyır. Qurtuluş xoşbəxt bir sonluq, azadlıq, xilas olma deməkdirsə, fəlakət bunun tamamilə əksidir. Bu antonim bir çox hallarda, xüsusilə də təbii fəlakətlər, müharibələr və digər faciələr barədə danışarkən istifadə olunur. Həm ədəbiyyatda, həm də gündəlik danışıqda istifadə edilir.
Uğursuzluq
Uğursuzluq qurtuluşun əks mənasını ifadə edir. Qurtuluş bir məsələnin uğurla həlli, bir hədəfə nail olma deməkdirsə, uğursuzluq bunun əksinədir – istənilən nəticəni əldə edə bilməmək, işin pozulması, planların alınmamasıdır. Bu antonim cütü daha çox iş, səy və fəaliyyətlə bağlıdır. Məsələn, bir layihənin uğursuzluğu, imtahandan uğursuzluq.