Qurulanmaq – bir şeyin, adətən, mənəvi və ya fiziki olaraq möhkəmlənməsi, bərkiyib tamlaşması, əsasını tapması mənasını verir. Bu söz həm mücərrəd, həm də konkret mənalarda işlədilə bilər. Konkret mənada, məsələn, bir binanın tikilməsi, bir əsərin yaradılması zamanı istifadə olunur. Mücərrəd mənada isə insanın mənəviyyatının, inancının möhkəmlənməsi, bir fikrin tam formalaşması kimi hallarda işlədilir.
Antonimlər:
İslanmaq
İslanmaq, qurulanmağın əksidir və əsasən konkret mənada istifadə olunur. “İslanmaq” sözü bir şeyin zəifləməsi, dağılmağa başlaması, möhkəmliyinini itirməsi mənasını verir. Bu söz daha çox fiziki proseslərə aid olsa da, mücərrəd mənalarda da istifadə oluna bilər; məsələn, bir planın, ideyanın baş tutmamağı, zəifləməsi və ya dağılması mənasında. Ədəbiyyatda, xüsusilə də romantik əsərlərdə insanın ruh halının zəifləməsi, ümidsizliyə qapılması mənasında da işlədilə bilər.
Təhminə qurulanırdı (Anar)
Gəldiyev gələn kimi düyü islanır, qazan asılırdı (Mir Cəlal)
Dağılmaq
Dağılmaq sözü qurulanmağın tam əksidir və bir şeyin tamamilə parçalanması, yox olması mənasını verir. Bu söz həm fiziki, həm də mücərrəd proseslərə aid olaraq istifadə edilir. Fiziki mənada – bir binanın dağılması, bir əşyanın parçalanması kimi. Mücərrəd mənada isə – bir qrupun, təşkilatın dağılması, bir sistemin pozulması kimi mənalarda işlədilir. Dağılmaq sözü qurulanmaqdan fərqli olaraq, bərpa olunmaz bir prosesi ifadə edir.
Sarsılmaq
Sarsılmaq sözü qurulanmağın əksinə olaraq, bir şeyin və ya kiminsə möhkəmliyinin, əmin-amanlığının pozulmasını, sarsılmasını ifadə edir. Bu, tam dağılma demək deyil, daha çox müvəqqəti bir zəifləmə və ya sarsıntıdır. Sarsılmaq həm fiziki, həm də mənəvi mənada istifadə olunur. Məsələn, bir binanın zəlzələ zamanı sarsılması, bir insanın inancının sarsılması.