Sadədillik – dürüstlük, səmimiyyət, təmkinsizlik, açıq-saçıqlıq ilə xarakterizə olunan bir xüsusiyyətdir. Sadədil insan öz fikirlərini və hisslərini gizlətmədən ifadə edir, aldatma və hiyləyə əl atmır. Bu xüsusiyyət həm müsbət, həm də mənfi cəhətləri ilə səciyyələnə bilər. Müsbət tərəfdən, sadədillik etibar və hörmət qazanmağa kömək edir, münasibətləri daha səmimi və açıq edir. Mənfi tərəfdən isə sadədillik bəzən təhqirə, ədalətsizliyə və istismara səbəb ola bilər, çünki sadədil insanlar başqalarının hiylə və oyunlarından asanlıqla zərər görə bilərlər.
Antonimlər:
İnadcılıq
İnadcılıq sadədilliyin əksidir. İnadçı insan öz fikirlərində israr edir, başqalarının fikirlərini nəzərə almır və hətta açıq-aşkar səhv etdiyini başa düşdüyü halda da öz fikrindən dönmür. İnadcılıq müxtəlif sahələrdə özünü göstərə bilər: ailə münasibətlərində, iş həyatında, ictimai fəaliyyətdə. Ədəbiyyatda inadcılıq xarakterin mənfi cəhəti kimi təsvir olunur. Bu, insanın inkişafına və münasibətlərinin yaxşılaşmasına mane olur. Məsələn, əgər sadədil insan həqiqəti açıq deyirsə, inadçı insan həqiqəti bilə-bilə gizlədə bilər və ya əksini iddia edə bilər.
Onda hələ inadcıllıq qalıb (“Azərbaycan”).
Hiyləgərlik
Hiyləgərlik sadədilliyin əksidir və qəsdən aldatma, hiyləgərlik, gizlilik və ikiüzlülük kimi xüsusiyyətləri əhatə edir. Hiyləgər insan öz məqsədlərinə çatmaq üçün yalan danışır, başqalarını aldadır və manipulyasiya edir. Bu xüsusiyyət ədəbi əsərlərdə, xüsusilə də detektiv və psixoloji janrlarda tez-tez rast gəlinir. Məişətdə hiyləgərlik etibarsızlığa və münasibətlərin pozulmasına səbəb olur. Sadədillikdə dürüstlük əsasdır, hiyləgərlikdə isə aldatma.
Muxbirlik
Muxbirlik sadədilliyin əksidir və gizlilik, sirr saxlama və məlumatların gizlədilməsini ifadə edir. Muxbir insan öz sirrini və ya başqalarının sirrini paylaşmır, öz düşüncələrini və hisslərini gizlədir. Bu, bəzən müsbət xüsusiyyət kimi qəbul edilə bilər (məsələn, hərbi sirrləri saxlamaq), bəzən isə mənfi (məsələn, yaxın dostundan bir sirri gizlətmək). Sadədillik açıqlığı təmsil edirsə, muxbirlik gizliliyi təmsil edir.
Müəmmalılıq
Müəmmalılıq da sadədilliyin əksidir. Müəmmalı insan öz fikirlərini, hisslərini və niyyətlərini başqalarına anlamaq üçün çətin olan bir şəkildə ifadə edir. Onun davranışı və sözləri qeyri-müəyyən və anlaşılmazdır. Müəmmalılıq ədəbiyyatda obrazların xarakterini daha maraqlı və sirli göstərmək üçün istifadə olunur. Məişətdə isə müəmmalılıq anlaşılmazlığa və konfliktlərə səbəb ola bilər. Sadədillik aydınlıq və aydındır, müəmmalılıq isə qaranlıq və qeyri-müəyyəndir.