YAMAN - pis, xoşagəlməz, mənfi mənalar ifadə edən bir sifətdir. Çox zaman əxlaqi, fiziki və ya mənəvi cəhətdən xoşagəlməz olan şeyləri təsvir etmək üçün istifadə olunur.
Antonimlər:
Yaman - Yaxşı: Bu, yaman sözünün ən ümumi və geniş yayılmış antonimidir. "Yaxşı" sözü müsbət keyfiyyətləri, xoşagəlməzliyi əks etdirən hər şeyi ifadə edir. Məsələn, "yaman gün" və "yaxşı gün" ifadələri bir-birinə tamamilə zidd mənalar daşıyır. Həm gündəlik danışıq dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. "Yaxşı" sözü sadəcə xoşagəlməzliyin əksini deyil, həm də yüksək keyfiyyət, əxlaqi dəyər və s. ifadə edə bilir.
Yaman - Rəhmli: Bu antonim cütü daha çox əxlaqi keyfiyyətləri ifadə edir. "Yaman" adam qəddar, rəhmsiz, insafsız olur. "Rəhmli" isə mərhəmətli, şefqətli və başqasının əzabına qarşı həssaslığı bildirir. Ədəbiyyatda bu ziddiyyət əksər hallarda qəhrəmanların və ya personajların xarakterini göstərmək üçün istifadə olunur.
Dostuna dost, düşməninə yamanam. (Aşıq Əziz)
Bu misal Aşıq Əziz şeirindən götürülüb və "yaman" sözünün düşmənə qarşı olan qəddarlığını bildirir. Bu isə "rəhmli" antonimi ilə kəskin ziddiyyət təşkil edir.
Yaman - Xoş: Bu cütlük daha çox hissləri ifadə edir. "Yaman" hadisə, vəziyyət və ya şey xoşagəlməz, iyrənc ola bilər. "Xoş" isə əksinə, xoşagəlməzliyin tam əksini, xoş duyğuları və hissləri ifadə edir. Həm gündəlik danışıq dilində, həm də ədəbiyyatda geniş tətbiq olunur. Məsələn, "yaman hava" və "xoş hava" ifadələrini müqayisə etmək olar.
Yaman - Gözəl: Bu antonim cütü "yaman" sözünün əşyanın görünüşü ilə bağlı istifadəsini əks etdirir. "Yaman" əşya çirkin, xoşagəlməz görünüşlü olur. "Gözəl" isə əksinə, gözəl, cəlbedici, estetik baxımdan xoşagəlməzliyin əksini bildirir. Daha çox bədii əsərlərdə, ədəbiyyatda və həyatın gündəlik təsvirlərində istifadə edilir.