Yekəxanalıq – sadəlik, təkəbbürsüzlük, təvazökarlıq mənasında işlənən bir sözdür. Həm müsbət, həm də mənfi kontekstdə istifadə oluna bilər. Müsbət mənada yekəxanalıq təvazökarlığı, sadəliyi, özünü böyük tutmamağı ifadə edir. Mənfi mənada isə sözün mənası "sadəlövh", "safdil", "axmaq" kimi anlaşılır. Kontekstə görə mənası dəyişir.
Antonimlər:Təkəbbür: Yekəxanalığın əksidir. Təkəbbür özünü başqalarından üstün tutma, özünü lovğalama, böyükməzlik hissidir. Ədəbiyyatda, məişətdə və ictimai həyatda geniş yayılmış bir anlayışdır. Təkəbbürlü insanlar adətən öz əməllərini və qabiliyyətlərini həddindən artıq qiymətləndirir, başqalarını isə aşağılayırlar.
Nümunə: Onun təkəbbürlülüyü hər kəsin əsəbini qıcıqlandırırdı.
Özünüvurğunluq: Yekəxanalığın əks mənasını daşıyır. Özünüvurğunluq özünə həddən artıq güvənmə, öz qabiliyyətlərini həddən artıq qiymətləndirmə deməkdir. Bu xüsusiyyət həm fərdi, həm də qrup səviyyəsində özünü göstərə bilər. Psixologiya, sosiologiya və ədəbiyyatda geniş tədqiq olunur.
Nümunə: Özünüvurğunluğu onu həqiqətdən uzaqlaşdırdı.
Qürur: Yekəxanalığın əksidir, lakin mənfi kontekstdə istifadə olunanda özünü böyük tutma və başqalarına hörmətsizlik kimi təzahür edir. Ədəbiyyatda, xüsusilə də psixoloji əsərlərdə geniş yer tutur.
Nümunə: Onun qüruru ona yaraşmırdı.
Lovğalıq: Yekəxanalığın tam əksidir. Öz nailiyyətlərini şişirtmək, yalan danışmaq, başqalarını aşağılamaq kimi hallarda istifadə edilir. Məişətdə və ədəbiyyatda geniş yayılmışdır.
Nümunə: Lovğalıq həmişə nifrət doğurur.
Yekəxanalıq sadəlik, təvazökarlıqdır, təkəbbür isə özünü başqalarından üstün tutmaqdır.