Yüksəlmək – hər hansı bir səthdən yuxarıya doğru hərəkət etmək, ucalmaq, qalxmaq mənasını bildirən fe'ldir. Müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif mənalarda istifadə oluna bilər: fiziki yüksəlmə, sosial yüksəlmə, iqtisadi yüksəlmə və s.
Antonimlər:
Enmək
Enmək – yüksəlməyin əksidir. Fiziki mənada bir yerdən aşağıya doğru hərəkət etmək, düşmək mənasını verir. Məsələn, bir dağdan enmək, təyyarənin enməsi, qiymətlərin enməsi. Ədəbiyyatda da geniş istifadə olunur, həm fiziki, həm də məcazi mənalarda. Məsələn, ruh halının enməsi, sosial statusun enməsi.
Təpənin dibindən bulağın üstünə endim, əl və üzümü yuyub qaynağın qırağında oturdum (A.Divanbəyoğlu).
Düşmək
Düşmək – yüksəklikdən aşağıya doğru sürətlə hərəkət etmək, yerə düşmək. Yüksəlməyin əksi olaraq, birdən-birə baş verən bir hadisəni ifadə edir. Həm fiziki, həm də məcazi mənalarda istifadə oluna bilər. Məsələn, meyvənin ağacdan düşməsi, nüfuzun düşməsi.
Günəş bu yerlərdə qalxıb atına; Yüksəlir göylərin yeddi qatına (S.Vurğun).
Alçalmaq
Alçalmaq – həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə olunan bir antonomdur. Fiziki mənada aşağıya doğru hərəkət etmək, enmək deməkdir. Məcazi mənada isə, səviyyənin, statusun, dəyərin azalması mənasını verir. Məsələn, səviyyənin alçalmaması, mənəviyyatın alçalmaması. Dilçilikdə də, sözün mənasının alçalması kimi istifadə olunur.