Birə-üç zərfi, ədədi nisbəti bildirən bir söz birləşməsidir. Sadəcə "üç dəfə" mənasını verməkdən kənara çıxaraq, hər bir vahidə (birə) qarşı üç vahidin olduğunu, yəni üç qat artım və ya üç qat çoxluq olduğunu ifadə edir. Beləliklə, bir şeyin sayı, miqdarı, həcmi və ya intensivliyi digərinə nisbətən üç dəfə artıqdırsa, bu hal "birə-üç" zərfi ilə ifadə olunur.
Mətndəki "hər bir say müqabilində üç, üç qat artıq" ifadəsi "birə-üç"ün mahiyyətini daha da aydınlaşdırır. Yəni, əgər başlanğıc miqdarı "bir"dirsə, nəticə "üç" olur; əgər başlanğıc "iki"dirsə, nəticə "altı" olur; əgər "on"dursa, "otuz" olur və s. Bu, sadə riyazi bir əməliyyat olan vurmanı əks etdirir: başlanğıc miqdarı üçlə vurulur. Lakin "birə-üç" daha çox keyfiyyətli bir təsvirdir, sadəcə riyazi əməliyyatdan kənara çıxaraq, üç qat artımı daha obrazlı şəkildə ifadə edir.
Məsələn, "Bu ilki məhsuldarlıq keçən ilkinə nisbətən birə-üç artıb" cümləsində "birə-üç" zərfi məhsuldarlığın üç dəfə artdığını göstərir. Bu, sadəcə "üç dəfə artıb" deməkdən daha ifadəli və dəqiqdir, çünki nisbəti açıq şəkildə ifadə edir.
"Birə-üç" kimi nisbət ifadələri, texniki mətnlərdə, elmi hesabatlarda, iqtisadi təhlillərdə və hətta gündəlik danışıq dilində də müxtəlif miqyaslı artım və ya azalmaları təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu söz birləşməsinin sadəliyi və dəqiqliyi onu çox yönlü və faydalı edir.