izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Birəm-birəm: Azərbaycan dilində geniş yayılmış, lakin yazılı mənbələrdə nadir hallarda rast gəlinən bir söz birləşməsidir. "Birər-birər" sözü ilə sinonim olsa da, "birəm-birəm" daha çox poetik və dialektal bir əhval-ruhiyyə daşıyır. Əsasən tək-tək, ardıcıl və fasiləsiz olaraq gələn hadisələri, əşyaları və ya varlıqları təsvir etmək üçün işlədilir. "Birər-birər" daha neytral və konkret bir ifadədir, halbuki "birəm-birəm" mənzərəyə müəyyən bir ritm və əhval-ruhiyyə qatır. Misal olaraq, "pəncərədən o yana birəm-birəm qar gəlir" cümləsində "birəm-birəm" qar dənələrinin ardıcıl, fasiləsiz və zərif bir şəkildə düşməsini daha canlı və təsirli şəkildə təsvir edir. Bu, sadəcə olaraq "qar dənələri birər-birər düşür" cümləsindən fərqli olaraq, qar yağışının yaratdığı əhval-ruhiyyəni və vizual təsvirini daha yaxşı çatdırır. "Birəm-birəm"in istifadəsi, danışanın ifadə etmək istədiyi hissləri və mənzərənin poetik əksini daha aydın şəkildə göstərir.

Etimologiya: Sözün etimologiyası "bir" ədatı ilə "əm" şəkilçisinin birləşməsindən yaranmış ola bilər. "Əm" şəkilçisi, hərəkətin təkrarlanması, davamlılığı və ardıcıllığını ifadə edir. Bu baxımdan, "birəm-birəm" "bir-bir, ardıcıl olaraq, tək-tək" mənasını daha da gücləndirir.

İstifadə nümunələri: "Birəm-birəm" sözü yalnız qar yağışı üçün deyil, digər hadisələrin təsvirində də istifadə oluna bilər. Məsələn, "Yağış damlaları birəm-birəm pəncərəyə dəyirdi" və ya "Uşaqlar birəm-birəm sinfə daxil oldular" kimi cümlələrdə də bu sözün canlılığı və ifadəliliyi özünü göstərir. Sözün istifadəsi, müəllifin dil ustalığı və ifadə qabiliyyətindən asılı olaraq dəyişə bilər.

Ümumiyyətlə: "Birəm-birəm", Azərbaycan dilinin zənginliyini və ifadə imkanlarını göstərən maraqlı bir söz birləşməsidir. Onun "birər-birər"dən fərqlənməsi, əsasən, ifadə etdiyi poetik və emosional xüsusiyyətlərdədir. Bu sözün yazılı dilə daha çox daxil edilməsi dilin inkişafı və zənginləşməsi baxımından faydalı olardı.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz