izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Biz: Birinci şəxsin cəm halı. Bu söz, danışan şəxsin özünü tək deyil, bir neçə nəfər və ya daha geniş mənada, çoxlu adamın tərkibində olduğunu ifadə edir. Yəni, “biz” sözü vasitəsilə danışan özünü digərləri ilə birləşdirərək, kollektiv birliyinə, qrupa, icmaya və ya daha geniş bir mənada, bəşəriyyətə də işarə edə bilir.

Bu istifadəyə görə “biz”in mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. Məsələn, "Biz kinoya getdik" cümləsində "biz" konkret bir qrup insanı bildirir, halbuki "Biz dünya xalqları olaraq sülhü arzulayırıq" cümləsində "biz" daha geniş mənada, bütün dünya xalqlarını əhatə edən ümumi birliyi təmsil edir. Beləliklə, “biz” sözü sadəcə qrammatik bir forma olmaqdan kənara çıxaraq, sosial və ideoloji mənaları da özündə ehtiva edir.

Dilçilik baxımından, “biz” inkluziv və ekluziv “biz” kimi iki əsas formada istifadə oluna bilər. İnklüsiv “biz” danışanın özünü və söhbətə qoşulan tərəfləri, ekluziv “biz” isə danışanın özünü və digər tərəfləri, ancaq söhbətə qoşulmayanları istisna edərək göstərir. Bu fərq bəzən aydın şəkildə ifadə olunmasa da, kontekstdən asılı olaraq təhlil edilə bilir. Məsələn, "Biz bu işin öhdəsindən gələcəyik" cümləsində inkluziv "biz" istifadə olunubsa, "Biz qərar verdik" cümləsində ekluziv "biz" istifadə olunmuş ola bilər.

Nəticə olaraq, “biz” sadə bir əvəzlik olmaqdan uzaq, çox qatlı və zəngin məna daşıyan bir sözdür ki, həm qrammatik, həm də sosial və mədəni kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edə bilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz