Böyələk (lat. Tabanidae) – ikiqanadlılar dəstəsinə aid iri ölçülü bir çəyirtkə növüdür. Ümumiyyətlə, "böyələk" adı ilə tanınan bu həşəratlar əsasən heyvanların və bəzən insanların qanı ilə qidalanır. Onların əmici ağız aparatı qurbanlarının dərisini deşib qan əmmək üçün xüsusi olaraq formalaşıb.
Böyələklərin xarici görünüşü əhəmiyyətli ölçüləri, güclü bədəni və parlaq rəngləri ilə seçilir. Rəngləri qəhvəyi, qara və ya yaşılımtıldan tutmuş, parlaq metallik çalarlara qədər dəyişə bilir. Dişi böyələklər yumurta qoymaq üçün qan əmməyə ehtiyac duyurlar. Yumurtalarını suyun yanında, rütubətli yerlərdə, bitkilər üzərində və ya torpağa qoyurlar. Erkək böyələklər isə əsasən çiçək nektarı ilə qidalanır.
Böyələklərin sancması olduqca ağrılı və narahatlıq doğurur. Onların ifraz etdiyi tüpürcək maddəsi allergik reaksiyalara səbəb ola bilər. Həmçinin, bəzi böyələk növləri xəstəlik törədicilərinin daşıyıcısı ola bilər. Bu səbəbdən, böyələklərin yayıldığı ərazilərdə müvafiq qoruyucu tədbirlər görülməlidir. Bu tədbirlərə repellentin istifadəsi, qapalı geyimlərin geyilməsi və böyələklərin çox olduğu yerlərdən uzaq durmaq daxildir.
Maraqlı fakt kimi, bəzi mədəniyyətlərdə böyələklər ənənəvi tibbdə müalicəvi məqsədlərlə istifadə olunur. Lakin bu, elmi əsaslandırılmamış bir yanaşmadır və həkim məsləhəti olmadan belə üsullardan istifadə etmək təhlükəli ola bilər. Böyələklərin tədqiqi entomologiya elminin əhəmiyyətli bir hissəsini təşkil edir və onların həyat tərzi, yayılması və ekoloji rolu ilə bağlı tədqiqatlar davam edir.