izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dahiyanə (ər. dahi və fars. …anə) sifəti, "dahi" sözündən törəmə olub, dahiyə məxsus olan, yalnız bir dahi tərəfindən yaradıla biləcək, əslində adi insanın anlama və yaratmaq qabiliyyətinin xaricində olan qeyri-adi, fövqəladə, heyranedici və ilhamverici keyfiyyəti ifadə edir. Bu söz, adi düşüncə çərçivəsini aşan, yeni bir baxış açısı təqdim edən, öz orijinallığı və yenilikçiliyi ilə seçilən fikirlər, kəşflər, əsərlər və ya hərəkətlər üçün işlədilir.

Dahiyanə bir fikir, sadəcə ağıllı və ya yaxşı deyil; o, həm də özünəməxsusluq, dərindən düşünülmüşlük və əslində inqilabi bir potensial daşıyır. Belə bir fikir, mövcud paradiqmaları sarsıda bilər, yeni anlayışlar ortaya qoya bilər və hətta tarixin gedişatına təsir edə bilər. Dahiyanəlik, sadəcə intellekt səviyyəsinin yüksəkliyindən deyil, həm də dərindən dərk etmə, yaradıcı düşüncə və qeyri-adi həll yolları tapmaq bacarığından irəli gəlir. Bu, əslində, bütün insanlıq üçün dəyər kəsb edən yeni bir şeyin meydana gəlməsidir.

Məsələn, Albert Eynşteynin nisbilik nəzəriyyəsi dahiyanə bir fikir kimi qəbul edilir, çünki bu nəzəriyyə fizika sahəsində tamamilə yeni bir inqilab yaratmış, əvvəlki anlayışları alt-üst etmiş və kainatı dərk etməyimizə yeni bir perspektiv qazandırmışdır. Dahiyanənin mahiyyəti elmi kəşflərlə məhdudlaşmır; incəsənət əsərləri, ədəbiyyat nümunələri, musiqi kompozisiyaları da öz dahiyanəliyi ilə seçilə bilər. Yəni dahiyanəlik, hər hansı bir sahədə insanın yaratdığı fövqəladə və əvəzedilməz nailiyyətlərdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz