Damalamaq felinin ən geniş mənası parça və ya digər səthlər üzərində dama naxışı yaratmaq prosesini ifadə edir. Bu, sadəcə dama-dama rəngləmək deyil, daha çox incə bir sənətkarlıq bacarığı tələb edən bir texnikadır. Naxışın dəqiqliyi, rənglərin uyğunluğu və ümumi estetik görünüşü damalamaq sənətinin ustalığından asılıdır.
Texnikaya görə damalamaq müxtəlif üsullarla həyata keçirilə bilər. Məsələn, əl ilə boyanma, şablonların istifadəsi və ya müasir çap texnologiyaları damalamaq üçün tətbiq oluna bilər. Hər üsulun özünəməxsus xüsusiyyətləri və nəticələri vardır. Əl ilə boyanma daha zəhmətli olsa da, unikal və əl işləməsinin özünəməxsusluğunu əks etdirən nəticələr verir. Şablonlar isə daha sürətli və kütləvi istehsal üçün əlverişlidir. Müasir çap texnologiyaları isə yüksək dəqiqlik və mürəkkəb naxışların yaradılmasına imkan verir.
Damalamaq, əsasən toxuculuqda geniş yayılmış olsa da, digər sahələrdə də tətbiq oluna bilər. Məsələn, ağac üzərində oyma, metal üzərində naxışlama, hətta bədii rəsmlərdə də dama naxışından istifadə oluna bilər. Beləliklə, damalamaq sadəcə bir proses deyil, müxtəlif sənət formalarında istifadə olunan ümumi bir estetik prinsipidir.
Azərbaycan xalçaçılıq sənətində damalamaq xüsusilə önəmlidir. Kəlağayı kimi milli geyimlərdə, xalçalarda və digər toxuculuq məmulatlarında tez-tez rast gəlinir. Bu naxışın xalqımızın mədəniyyəti ilə bağlılığı və onun estetik zövqümüzə təsiri danılmazdır. Klassik kəlağayılarda və ya ənənəvi xalçalarda istifadə olunan dama naxışları bu sənətkarlıq ənənəsinin davamlılığının və inkişafının simvoludur.