izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Damənə sözü, əsasən, dağ yamaclarının aşağı hissəsini, dağın ətəyini, dağın dibindəki düzənlik və ya meylli ərazini bildirir. Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir termin olub, ərazinin relyef xüsusiyyətlərini təsvir etməkdə istifadə olunur. "Dağın damənəsində" ifadəsi dağın ətəyində, yəni dağın dik yamaclarından aşağıda, nisbətən düzən bir ərazidə yerləşən bir yeri göstərir.

M.F. Axundzadənin nümunəsində olduğu kimi, damənə sözü çox vaxt yaşayış məntəqələrinin, çəmənliklərin, kənd təsərrüfatı sahələrinin və ya digər insan məskənlərinin yerləşdiyi coğrafi ərazini ifadə edir. Bu ərazilər adətən su mənbələrinə yaxın olur və bitki örtüyünə görə zəngindir. Beləliklə, damənə sadəcə bir relyef forması deyil, eyni zamanda müəyyən təbii və iqtisadi imkanları özündə birləşdirən bir ərazidir.

Damənənin mənası, kontekstdən asılı olaraq, "ərazi", "ətək", "yamaç" kimi sözlərlə də əvəz oluna bilər, amma bu sözlərin heç biri damənənin özündə olan spesifik coğrafi məkan təsəvvürünü tam olaraq əks etdirə bilmir. Çünki damənə, dağın dik yamacından düzənliyə keçid zonasını, dağ və düzənlik arasındakı bu keçid zolağını daha dəqiq ifadə edir.

Maraqlı bir məqam odur ki, damənə sözü ədəbiyyatda təkcə coğrafi məkanı təsvir etməkdən kənara çıxaraq, məcazi mənada da işlədilə bilir. Məsələn, bir hadisənin başlanğıcını, əsasını və ya ətrafını təsvir etmək üçün istifadə oluna bilər. Bu isə sözün ifadə gücünü və zənginliyini göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz