izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Damızmaq sözü, Azərbaycan dilində ümumiyyətlə "damızdırmaq" fellə əlaqəli olaraq istifadə olunur və əsasən heyvanların çoxalması, nəsl artırılması mənasını verir. Lakin, sadəcə "damızdırmaq" feli ilə sinonim deyildir. Daha dəqiq desək, "damızmaq" daha çox heyvanların öz-özünə, təbii yolla çoxalması, nəsil verməsi mənasını da özündə ehtiva edir. Bu mənada, insanın müdaxiləsi az, ya da heç bir insani müdaxilə olmadan baş verən çoxalma prosesini ifadə edir.

Məsələn, "Qoyunlar yaylaqda yaxşı otlayıb, gözəl damızmışlar" cümləsində "damızmaq" qoyunların təbii şəraitdə çoxalmasını, nəsil artırmasını bildirir. Burada heç bir süni mayalanma və ya digər insan müdaxiləsi nəzərdə tutulmur. Bu baxımdan, "damızmaq" sözü, "çoxalmaq", "nəsil artırmaq" kimi sözlərlə əlaqələndirilə bilər, amma onlardan fərqli olaraq, daha çox heyvanların özbaşına, təbii çoxalmasını vurğulayır.

Daha geniş mənada, "damızmaq" sözü bitkilərin də təbii olaraq çoxalması, toxum verməsi üçün də istifadə oluna bilər, amma bu daha az yayılmış bir istifadədir. Əsas istifadə sahəsi heyvanların çoxalmasıdır. Sözün maraqlı tərəfi isə, onun daha çox köhnə, xalq dilinə yaxın bir ifadə olmasıdır. Müasir Azərbaycan dilində "çoxalmaq", "nəsil artırmaq" kimi daha neytral və elmi ifadələr üstünlük təşkil etsə də, "damızmaq" sözü dili daha canlı və təsviri edir.

Beləliklə, "damızmaq" sözünün mənası, sadəcə "damızdırmaq" feli ilə məhdudlaşmır və daha geniş bir kontekstdə, təbii çoxalma, nəsil artırma prosesini ifadə etməklə, dili daha rəngarəng və ifadəli edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz