izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Deşilmək: "Deşmək" fellindən törəmiş məchul feldir. Bir cismin iti, kəskin bir şeylə, məsələn, ox, bıçaq, iynə və ya digər oxşar alətlə dəlinməsi, yarılması, və ya nüfuz edilməsi mənasını verir. Bu proses nəticəsində cismin bütövlüyü pozulur və içərisinə bir şey daxil olur.

Misal olaraq, verilən sitatda ("Nişançının atdığı oxlardan kürkün də deşilib, papağın da. “M.N.lətif.”) oxların kürk və papağı deşməsi, yəni onların içərisinə nüfuz etməsi və onlarda dəlik açması təsvir olunur. Bu, "deşilmək" felinin fiziki təsirlə bağlı, konkret mənasının aydın bir nümunəsidir.

Ancaq "deşilmək" felinin mənası yalnız fiziki hadisələrlə məhdudlaşmır. Metaforik mənada, bir şeyin gizli, daxili hissələrini, sirrini aşkara çıxarmaq, gizli tərəflərini üzə çıxarmaq üçün "deşilmək" ifadəsi işlədilə bilər. Məsələn, "Onun sirri deşildi" deyərkən, onun gizli məlumatlarının, planlarının aşkara çıxması nəzərdə tutulur.

Bundan əlavə, "deşilmək" məcazi mənada, psixoloji təsirlər nəticəsində də istifadə oluna bilər. Məsələn, şiddətli bir təəssürat altında "qəlbim deşildi" deyərkən, dərin kədər və ya həyəcan hisslərinin şəxsi əhatə etməsini ifadə edirik. Beləliklə, "deşilmək" felinin mənası kontekstdən asılı olaraq, fiziki və metaforik səviyyələrdə geniş tətbiq olunur.

Qeyd etmək lazımdır ki, mətnin "t-siz" qeydi, felin təsirli (təsiredici) formada deyil, məchul formada işləndiyi mənasını verir. Yəni hadisənin kim tərəfindən baş verdiyi əhəmiyyətsizdir, diqqət yalnız deşilmə hadisəsinin özünə yönəlib.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz