Dərbədər (fars. دَرْبَدَر) sözü fars dilindən gəlmiş olub, əslində "qapı-qapı" mənasını verir. Lakin Azərbaycan dilində daha geniş və məcazi bir məna kəsb edərək, evsiz-eşiksiz, yurdsuz-yurtsuz, sərsəri, dolaşan, gəzib dolaşan kəslər üçün istifadə olunur. Yəni, dərbədər sadəcə qapı-qapı gəzmək deyil, həyatda sabit bir məskənə, evə, yurda malik olmayan, dolaşaraq həyatını davam etdirən şəxsin vəziyyətini ifadə edir.
Sözün tərkib hissələri də mənasını aydınlaşdırır. "Dər" fars dilində "qapı" mənasını daşıyır. "Bədər" isə "ara", "arasında", "bir-birinə" kimi mənalar verir. Beləliklə, "dərbədər" sözü "qapılar arasında", "qapı-qapı" mənasını qazanır. Lakin Azərbaycan dilində istifadəsində bu konkret məna ikinci plana keçərək, daha çox həyatda məskənsizliyi, sığınacaqsızlığı, yurdsuzluğu vurğulayır.
Dərbədərlik həm də bir həyat tərzi, bir mövqe kimi də qəbul edilə bilər. Bu vəziyyətdə olan şəxs özünü cəmiyyətdən təcrid etmiş, ya da məcburən sərsəri həyatı yaşayan biri ola bilər. Sözün həm sifət, həm də zərf kimi istifadə olunması onun həm vəziyyəti, həm də hərəkəti ifadə etmə qabiliyyətini göstərir. Məsələn, "o dərbədər adam" və "o dərbədər gəzir" cümlələrində sözün fərqli funksiyaları özünü göstərir.
Qısacası, "dərbədər" sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasına əlavə edilmiş fars mənşəli bir söz olub, sadə mənasının xaricində daha geniş bir məna spektrinə malikdir və həyatda sabitliyinin olmaması, məskənsizliyi, yurdsuzluğu ifadə edən bir termin kimi istifadə olunur.