Dəyişkənlik anlayışı, bir obyektin, hadisənin və ya sistemin zaman və ya məkan üzrə vəziyyətini, keyfiyyətini və ya miqdarını tez-tez və əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdirmə qabiliyyətini və xassəsini ifadə edir. Sadəcə "çox və tez-tez dəyişmə" deyilməkdən daha çox, dəyişkənlik, dəyişmənin dərəcəsini, sürətini və hətta proqnozlaşdırıla bilməzliyini də özündə əks etdirir. Qeyri-sabitlik termini dəyişkənliyin bir əksidir, lakin dəyişkənlik, müsbət və mənfi istiqamətdə həm dəyişməni, həm də qeyri-sabitliyi əhatə edir.
Dəyişkənliyin miqyası müxtəlif amillərdən asılıdır. Məsələn, iqlim dəyişkənliyi illik temperaturun və yağıntının dəyişməsini, genetik dəyişkənlik isə bir populyasiya daxilində genlərin müxtəlifliyini təsvir edir. Bir sistemin dəyişkənliyi onun mürəkkəbliyi ilə sıx bağlıdır; daha mürəkkəb sistemlər daha dəyişkən olma meylinə malikdirlər. Təbii hadisələr, sosial proseslər və hətta insan davranışı dəyişkənliyin təsirindən azad deyildir.
Hibridlərin dəyişkənliyinin xüsusi əhəmiyyəti var. Çünki müxtəlif genotiplərin birləşməsi nəticəsində yaranan hibridlər, valideynlərinə nisbətən daha çox fenotipik müxtəliflik göstərə bilər. Bu dəyişkənlik, hibridlərin müxtəlif mühitlərə uyğunlaşma qabiliyyətini artırır və seleksiya prosesində vacib bir rol oynayır. Hibridlərin dəyişkənliyi, həmçinin, yeni xüsusiyyətlərin yaranmasına və evolyusiya prosesinə təkan verə bilər.
Ümumiyyətlə, dəyişkənlik, həm təbii, həm də süni proseslərdə vacib bir amildir. Onun təhlili və proqnozlaşdırılması, bir çox sahədə, o cümlədən iqtisadiyyat, ekologiya və tibbdə, əhəmiyyətli rol oynayır. Dəyişkənliyin dərəcəsini başa düşmək, gələcək hadisələri daha dəqiq proqnozlaşdırmağa və daha effektiv strategiya inkişaf etdirməyə imkan verir.