Dəyişməməzlik anlayışı, bir obyekt, hadisə və ya xüsusiyyətin zaman və ya şərait dəyişikliklərinə qarşı müqavimət göstərməsi, sabit qalması deməkdir. Bu, sadəcə statik bir vəziyyət deyil, həm də aktiv bir müqavimət prosesini ifadə edə bilər. Məsələn, bir dağın möhkəmliyi dəyişməməzliyin təzahürüdür; dağ xarici təsirlərə qarşı müqavimət göstərərək formasını və mövqeyini uzun müddət saxlayır.
Dəyişməməzlik anlayışının tətbiq sahələri çox genişdir. Fizikada, kimyada, riyaziyyatda, hətta sosial elmlərdə də bu anlayışdan istifadə olunur. Fizikada sabitlərin dəyişməməzliyi, kimyada bəzi elementlərin reaksiyalara daxil olmaması, riyaziyyatda sabitlərin dəyişməzliyi, sosial elmlərdə isə bəzi mədəni və sosial normaların uzun müddət qalması dəyişməməzliyin müxtəlif təzahürləridir.
Lakin, mütləq dəyişməməzlik nadir hallarda müşahidə olunur. Hər şey zamanın təsirindən az da olsa təsirlənir. Bir dağ əsrlər boyu aşınmaya məruz qalsa da, onun əsas strukturu uzun müddət dəyişməz qala bilər. Bu halda dəyişməməzlik nisbidir, müəyyən bir zaman aralığında və müəyyən meyarlara görə müəyyən edilir.
Dəyişməməzliyin əks anlayışı dəyişkənlikdir. Bir obyekt nə qədər dəyişməməzdirsə, onun dəyişkənliyi bir o qədər azdır. Bu iki anlayış bir-birini tamamlayır və bir-birindən fərqli obyekt və hadisələri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Dəyişməməzliyin dərəcəsi müxtəlif amillərdən, o cümlədən obyektin özünün xassələrindən və ətraf mühitin təsirindən asılıdır.
Beləliklə, dəyişməməzlik sadəcə bir söz deyil, bir çox sahədə tətbiq olunan və çoxşaxəli bir anlayışdır. Onun mahiyyətini tam başa düşmək üçün onu müxtəlif kontekstlərdə təhlil etmək lazımdır.