izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dikəlmək: Fəal hərəkət olaraq, əvvəl uzanmış, əyilmiş, ya da başqa bir meyilli vəziyyətdə olan bir varlığın (insan, heyvan və ya hətta əşya) öz ağırlığı altında dik vəziyyətə gəlməsi, ayaq üstə durması və ya oturmaq üçün yerindən qalxması deməkdir. Bu, sadəcə fiziki bir hərəkət deyil, həm də müəyyən bir əzələ gücü və iradə tələb edən bir prosesdir. Yatmış vəziyyətdən qalxmaq, əyilmiş haldan düzəlmək, hətta əşyanın yerə düşdükdən sonra yenidən dik durması bütün bunlar "dikəlmək" fəaliyyətinin müxtəlif təzahürləridir.

Məsələn, bir insan yorğunluqdan əyilmiş vəziyyətdən dikəlmək üçün özünü cəmləşdirir, əzələlərini gərginləşdirir və qalxır. Ya da uzun müddət oturduqdan sonra dikəlmək üçün bədənin əzələləri müəyyən bir əməliyyat həyata keçirir. Hətta bir yıxılmış ağacın yenidən dikəlməsi (məcazi mənada) bu sözün ehtiva etdiyi güc və müqavimət ideyasını daha aydın göstərir.

Lüğətdəki sadə tərifə əlavə olaraq, "dikəlmək" sözü məcazi mənada da işlədilə bilər. Məsələn, "özünə dikəlmək" ifadəsi bir insanın çətinliklərdən sonra yenidən ayağa qalxması, özünə inamı və qətiyyətini bərpa etməsi mənasını verir. Bu mənada, "dikəlmək" sadəcə fiziki deyil, həm də mənəvi bir dirçəlişi, yenidən qurulmanı simvolizə edir.

Beləliklə, "dikəlmək" sözü sadə bir hərəkəti deyil, həm fiziki, həm də mənəvi cəhətdən daha geniş bir məna daşıyan, həyatın mübarizə və qələbə anlarını əks etdirən zəngin bir termindir. [Məmməd] Züleyxa və Balaxanım adını eşidər-eşitməz, bu sözün konkret kontekstində istifadə olunması onun əsl mənasını daha aydın şəkildə göstərər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz