Dikləmək felinin əsas mənası bir şeyi dik vəziyyətə gətirmək, yəni şaquli vəziyyətə qaldırmaq, düzəltməkdir. Bu, sadəcə fiziki bir hərəkəti ifadə edə bilər, məsələn, yıxılmış bir dirəyi dikləmək və ya bir əşyanı dik saxlamaq. Lakin bu feilin daha geniş və rəmzi mənaları da vardır.
Dikləmək, həmçinin bir şeyə qürur, əzəmət və ya cəsarət qatmaq mənasında da işlənə bilər. Məsələn, “o, başını dikləyərək həqiqəti dedi” cümləsində “dikləmək” cəsarətli və qətiyyətli olmaq hissinin ifadə olunmasına xidmət edir. Bu mənada dikləmək, özünəinamı və mövqeyin möhkəmliyini göstərir.
Bundan başqa, dikləmək hər hansı bir hissi, duyğunu gücləndirmək, artırmaq mənasında da istifadə oluna bilər. Məsələn, “səsi dikləndi” ifadəsi səsin daha güclü və aydın hal almasını bildirir. Bu isə həm fiziki, həm də emosional səviyyədə baş verə bilən bir prosesi əhatə edir.
Verilən misalda, "İtlər quyruqlarını dikləyərək birdən-birə hürməyə, yüyürməyə başladılar" cümləsində "dikləmək" itlərin həyəcanını, təcavüzkarlığını və ya həyəcanla hərəkətə keçməsini göstərir. Quyruğun dik vəziyyətə gətirilməsi onların fiziki vəziyyətinin dəyişməsini əks etdirir, lakin eyni zamanda emosional vəziyyətlərinin də dəyişikliyini ifadə edir. Bu, sadəcə bir fiziki hərəkət deyil, eyni zamanda bir davranış və emosional ifadədir.
Nəticə olaraq, "dikləmək" felinin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasən dik vəziyyətə gətirmə, gücləndirmə və ya qürurlu, cəsarətli vəziyyətdə olmaq kimi mənaları əhatə edir. Bu sadə fildə gizlənən çoxlu semantik rəngarənglik, onun Azərbaycan dilinin ifadə imkanlarının zənginliyini göstərir.