Dilək sözü Azərbaycan dilində geniş məna daşıyan bir termindir. Sadəcə "istək" demək deyil, daha çox duyğu və emosiyanı əks etdirən bir ifadədir. Lüğətlərdə verilən "istək, arzu, xahiş, tələb, təmənna" mənaları diləyin çoxcəhətliliyini qismən əks etdirir, lakin tam mənzərəni vermək üçün yetərli deyil.
Dilək, ürəkdən gələn, dərin bir istəkdir. Sadə bir xahişdən fərqli olaraq, diləkdə həvəs, ümid, bəzən də çarəsizlik və yalvarış gizlənir. Bir istəyin daha coşğun, daha duyğulu ifadəsidir. Arzudan fərqi isə arzunun daha uzaq, daha əldə edilməsi çətin bir məqsədə yönəlməsidir. Dilək isə həm yaxın, həm də uzaq məqsədlərə yönələ bilər.
Tələbdən fərqli olaraq dilək daha çox emosional yüklüdür və birbaşa tələb xarakteri daşımır. Təmənna isə daha çox itaətkarlıq və boyun əyməyi özündə əks etdirən bir ifadədir. Dilək isə daha müstəqil, özünü ifadə edən bir duyğudur. Məsələn, "sənin xoşbəxtliyin diləyi ilə" ifadəsi sadə bir istəkdən daha dərin məna daşıyır: duyğularla dolu bir arzu, bir xoş niyyət, bir ürək dolusu təbrik.
Sözün poetik istifadəsinə nəzər salsaq, şeirdəki "Bir arzusu, bir eşqi, bir diləyi" misrasında dilək, eşq və arzu yan-yana gəlməklə, həyatın əsas hərəkətverici qüvvələrindən biri kimi təqdim olunur. Bu, diləyin sadəcə bir istək olmaqdan kənara çıxaraq, insan həyatında mühüm rol oynadığını göstərir.