Dinamit (yun. δύναμις - dünamis - qüvvə, güc) nitroqliserinin əsas tərkib hissəsi olduğu, dağ işləri, inşaat, mədənçilik və digər sahələrdə qayaların, süxurların dağıdılması üçün istifadə olunan güclü bir partlayıcı maddədir. Adından da göründüyü kimi, dinamit inanılmaz gücə malikdir və bu gücü, əsas tərkib hissəsi olan nitroqliserinin çox həssas və təhlükəli təbiətini daha idarə olunan və təhlükəsiz bir formaya çevirərək əldə edir.
Alfred Nobel tərəfindən 1867-ci ildə ixtira edilən dinamitin kəşfi, tikinti, mədənçilik və hərbi işlər üzrə texnologiyalarda inqilab yaratdı. Əvvəllər istifadə edilən partlayıcı maddələr, məsələn, saf nitroqliserin, çox həssas və nəql edilməsi çətin idi. Nobel isə nitroqliserini inert bir maddə (ən çox diatomik silikat torpaq kimi) ilə qarışdıraraq daha sabit və təhlükəsiz bir partlayıcı maddə yaratdı. Bu, dinamitin geniş miqyaslı istifadəsinə imkan verdi və əvvəllər mümkün olmayan böyük tikinti layihələrinin həyata keçirilməsinə yol açdı.
Dinamit müxtəlif formalarda və güclərdə istehsal olunur. Partlayıcı qabiliyyəti, istifadə olunan nitroqliserinin miqdarından, eləcə də digər əlavə edilmiş maddələrdən asılıdır. Əsasən tikinti və mədənçilik işlərində istifadə olunsa da, təəssüf ki, dinamitin hərbi məqsədlər üçün də istifadə olunduğunu və tarixdə bir çox qanlı hadisələrdə rol oynadığını da qeyd etmək lazımdır. Bu səbəbdən, dinamitin istifadəsi ciddi qaydalar və təhlükəsizlik tədbirləri altında həyata keçirilir.
Qısaca desək, dinamit, gücü və praktikliyi ilə texnoloji tərəqqiyə mühüm töhfə vermiş, lakin eyni zamanda potensial təhlükələri səbəbindən diqqətli istifadə tələb edən bir ixtiradır. Onun kəşfi dünyamızı dəyişdirdi, amma bu dəyişikliyin həm müsbət, həm də mənfi nəticələri oldu.