izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gərdən (fars. kökənli) sözü Azərbaycan dilində əsasən "boyun" mənasında işlənən köhnə bir sözdür. Müasir Azərbaycan dilində "gərdən" sözü nadir hallarda işlənsə də, ədəbiyyatda, xüsusilə də klassik əsərlərdə rast gəlinir və "boyun" sözünün daha poetik, daha təsvirli bir sinonimi kimi qəbul edilə bilər.

Bu sözün köhnəliyini və poetik təbiətini vurğulayan bir çox nümunə vardır. Məsələn, verilən misal – "Gərdənin çəkilmiş minadan, Pəri" bədii ifadədə "gərdən" sözü sadəcə "boyun" mənasından kənara çıxaraq, zəriflik, incəlik və gözəllik kimi əlavə mənaları da özündə əks etdirir. "Gərdən" sözü burada "boyun"dan daha çox "zərif boyun", "incə boyun" mənasını ifadə edir və obrazın gözəlliyini daha aydın şəkildə ortaya qoyur. "Büllur gərdən" ifadəsi də bu fikri təsdiqləyir; "büllur" sözünün şəffaflığı və gözəlliyi ilə "gərdən" sözünün əlaqəsi, obrazın gözəl və cazibədar görünüşünü daha da gücləndirir.

Beləliklə, "gərdən" sözü sadəcə "boyun"un sinonimi deyil, həm də ədəbi dildə obrazlı ifadələrdə estetik və emosional yük daşıyan bir leksik vahiddir. Onun köhnəliyi və poetik təbiəti onu müasir dilin zənginliyini artıran nadir bir söz halına gətirir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "gərdən" sözü "boyun" sözü ilə tam sinonim olmasa da, məna baxımından ona çox yaxındır və əsasən poetik və ya köhnə üslublu mətnlərdə istifadə olunur. Müasir gündəlik danışıq dilində istifadəsi məhduddur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz