Gəzən (f.is.) - 1. Hərəkət halında olan, yeriyən, dolaşan, hər tərəfə yayılan. Bu mənada "gəzən" sözü həm canlı, həm də cansız varlıqlar üçün işlənə bilər. Məsələn, “gəzən xəstələr” deyəndə hərəkət edə bilən, öz ayaqları üzərində dayana bilən xəstələr nəzərdə tutulur. Digər tərəfdən, “gəzən şayiələr”, “gəzən külək” kimi ifadələr də mövcuddur ki, burada “gəzən” sözü hərəkət və yayılma mənasında işlənir.
Atalar sözündəki "Gəzən ayağa daş dəyər" ifadəsi həyatın qeyri-müəyyənliyini və hər an hər kəsə pis hadisənin baş verə biləcəyini vurğulayır. Gəzmək hərəkət, hərəkət isə risk deməkdir. Bu atalar sözü gəzməyin sadəcə yerişdən deyil, həm də həyatın təhlükə və sürprizlərlə dolu olduğundan xəbər verir.
Məsələn, “ölüm hökmü qoltuğunda gəzən” ifadəsi, ölüm təhlükəsinin daim yaxın olduğunu, insanın həyatının hər an sona çatmaq riski ilə üzləşdiyini ifadə edir. Bu metaforik ifadədə “gəzən” sözü ölüm təhlükəsinin insanı müşayiət etdiyini, daim onun yanında olduğunu bildirir. Beləliklə, "gəzən" sözü sadə bir hərəkət feli olmaqdan çıxaraq, daha geniş mənalar kəsb edir və müxtəlif kontekstlərdə fərqli təəssüratlar yaradır.
Qısacası, “gəzən” sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. Həm fiziki hərəkəti, həm də metaforik olaraq yayılma, dolaşma, müşayiət etmə kimi mənaları əhatə edir. Onun istifadəsi dilin zənginliyini və ifadə imkanlarını genişləndirir.