Gözəlləşmə, "gözəlləşmək" fellindən törəmiş bir isimdir. Sadəcə olaraq "gözəlləşmək" fiilinin məlum, təsirsiz formasının isim halıdır deyə tərif etmək, onun ifadə etdiyi zəngin məna dünyasını tam əks etdirmir. Gözəlləşmə, bir şeyin və ya birinin daha gözəl, daha cəlbedici, daha xoş görünüşlü hala gəlməsi prosesini, vəziyyətini, nəticəsini ifadə edir. Bu proses təbii yolla, məsələn, təbiətin gözəlləşməsi, ya da süni yolla, məsələn, bir binanın gözəlləşməsi, insanın gözəlləşməsi kimi baş verə bilər.
Gözəlləşmə yalnız zahiri görünüş dəyişikliyini deyil, həm də daxili bir inkişafı, kamilliyə doğru irəliləməni əks etdirə bilər. Məsələn, bir şəxsin əxlaqi keyfiyyətlərinin, davranışlarının gözəlləşməsi, bir əsərin stilinin gözəlləşməsi kimi ifadələr, bu prosesin daha dərin mənalarını da qabardır. Bu mənada gözəlləşmə, təkmilləşmə, inkişaf, yüksəliş kimi mənalarla da sıx əlaqəlidir.
Gözəlləşmə, həmçinin metaforik mənada da istifadə oluna bilər. Məsələn, "təbiətin gözəlləşməsi baharın gəlişi ilə başlayır" cümləsində təbiətin yalnız zahiri görünüşündəki dəyişiklik yox, həm də canlanmasının, yenidən dirilişinin gözəl və xoş bir proses kimi təsviri əks olunur. Eyni şəkildə, "şeirin gözəlləşməsi şairin sənətinə olan səmimiyyətindən qaynaqlanır" cümləsi, əsərin yalnız estetik keyfiyyətlərinin yüksəlməsini deyil, həm də daxili məzmununun zənginləşməsini və təkmilləşməsini bildirir.
Nəticə olaraq, "gözəlləşmə" sözü sadəcə bir leksik vahid deyil, həm də estetik, felsefi və bədii düşüncələri əks etdirən, çox qatlı mənaları özündə cəmləşdirən bir anlayışdır. Onun mənasını dərk etmək, ətraf aləmi və ədəbi əsərləri daha dərindən başa düşməyə imkan verir.