Güdükçü sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünəməxsus yer tutan, köhnə və rəngarəng mənaları olan bir termindir. Əsasən "gözətçi" mənasında işlənsə də, tarixi kontekst və istifadə sahəsindən asılı olaraq daha geniş və dərin mənalar da ehtiva edə bilir.
Ən sadə tərifi ilə güdükçü, müəyyən bir ərazini, obyekti və ya şəxsi qoruyan, nəzarət edən, keşik çəkən adam deməkdir. Bu, müasir dövrdəki "mühafizəçi", "təhlükəsizlikçi" və ya "keşikçi" sözlərinin tarixi ekvivalenti kimi qəbul edilə bilər. Ancaq bu tərif sözün bütün çalarlarını tam əhatə etmir.
Tarixi mənbələrə əsasən, güdükçü sadəcə gözətçi olmaqdan daha çox məsuliyyət daşıya bilərdi. Məsələn, bir qalanın, karvansaranın və ya əhəmiyyətli bir binanın güdükçüsü həm qoruma, həm də nizam-intizamı təmin etməklə məşğul ola bilərdi. O, həm də gündəlik hadisələri qeyd edən, qeydlər aparan bir şəxs kimi fəaliyyət göstərə bilərdi. Beləliklə, güdükçü öz dövrünün həm gözətçisi, həm də məlumatçısı rolunu oynayırdı.
Maraqlıdır ki, "güdük" sözünün özü də "qoruma", "mühafizə" mənasını ehtiva edir. Beləliklə, "güdükçü" sözü, etimoloji cəhətdən də "qoruma ilə məşğul olan şəxs" mənasını daha da gücləndirir. Bu baxımdan, güdükçü sözü sadə bir peşə adı olmaqdan daha çox, tarixi və mədəni bir kontekstdə dəyərləndirilməlidir.
Qısacası, güdükçü sözü, sadəcə "gözətçi" kimi tərcümə edilə bilməyən, zaman keçdikcə mənasını genişləndirən və zənginləşdirən, Azərbaycan dilinin tarixi və mədəni irsinin bir parçasıdır.