Gühər (köhnəlmiş yazılış: gövhər) sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında qiymətli daş, inci, qıymeti şey mənasında işlənir. Əslində, yalnız gözəlliyi və parıltısı ilə deyil, nadirliyi və qiyməti ilə seçilən hər şey üçün işlənə bilər. Bu, sadəcə bir material deyil, bəzən metaforik olaraq istifadə edilərək, insanın daxili keyfiyyətlərini, xüsusi bacarığını, nadir bir istedadını ifadə edə bilər.
Mirzə Ələkbər Sabirin şeirindən götürdüyümüz misal ("Yüz elm oxusan axırı avarə qalarsan: Baxmazlar sənin türlü gühərin var") bu mənanı gözəl əks etdirir. Sabir burada "gühər" sözü ilə elmə, biliyə sahib olmanın öz-özlüyündə həyatda uğur qazanmağa zəmanət vermədiyini vurğulayır. Çoxlu biliyə (çoxlu "gühərə") sahib olmağına baxmayaraq, cəmiyyət tərəfindən qiymətləndirilməməyi, başqasının qəbul etməməsini ifadə edir. Bu, "gühər"in yalnız maddi deyil, həm də mənəvi dəyəri olduğunu göstərir.
Tarix boyu gühər sözü, həm də sənət əsərləri, ədəbiyyat nümunələri, nadir əlyazmaları, hətta istedadlı bir şəxsi də ifadə etmək üçün işlədilib. Beləliklə, "gühər" sözünün mənası, sadəcə bir lüğət mənası ilə məhdudlaşmır, kontekstə görə fərqli çalarlar qazanır və dərin mənalı bir metafora rolunu oynayır.
Qısaca desək, "gühər" sözü qiymətli, nadir və gözəl olan hər şeyi əhatə edən, zamanla mənasını genişləndirərək zənginləşən bir söz olaraq qalır.