izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Gün-günorta sözü Azərbaycan dilində günorta vaxtını, daha dəqiq desək, günəşin tam zirvəyə yüksəlməsinə yaxın olan vaxtı bildirir. Bu, sadəcə saat 12:00-ı deyil, günün ən isti və parlaq anına yaxınlaşdığını, günün yarısının keçməkdə olduğunu ifadə edən bir zamandır. Sözün tərkibindəki "gün" və "günorta" komponentlərinin birləşməsindən də mənası daha da aydınlaşır: Günün orta hissəsinə, yəni günortaya yaxınlaşan an.

Məsələn, "Dağın zirvəsində gün-günortadır" ifadəsi günəşin dağın zirvəsinə düşdüyü, günün ən isti və parlaq anının yaxınlaşdığını və günün ikinci yarısının başlandığını göstərir. Bu, həm də vaxtın keçməsinin təsvirində istifadə oluna bilər. "Dərənin dibini haqlayıb, gün-günorta oldu" cümləsində isə dərənin dibini dolanaraq uzun bir yol getmənin nəticəsində günortaya yaxınlaşdıqlarını görürük.

Gün-günorta sözü, sadəcə bir vaxtı ifadə etməklə yanaşı, həm də günün gedişatını, vaxtın sürətli keçməsini və günün yarısının tamamlanmasını vurğulayır. Bu baxımdan, sözün mənası həm də bir qədər simvolik xarakter daşıyır: günün yarısı keçib, günün sonuna doğru irəliləyirik.

Lüğətlərdə sadəcə "günorta" olaraq izah edilən bu ifadə, əslində daha zəngin məna yükü daşıyır və günün təbii gedişatı ilə bağlı daha çox təsviri informasiya verir. Beləliklə, "gün-günorta" sözü sadəcə bir vaxt bildirişindən daha artıqdır, o həm də günəşin mövqeyi, istilik, işıq və günün keçməsi ilə bağlı zəngin bir məna dünyası yaradır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz