izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Günbatan, əsasən qərb istiqamətini, günəşin batdığı tərəfi ifadə edən bir sözdür. Azərbaycan dilində geniş istifadə olunan bu termin, coğrafi istiqaməti göstərməklə yanaşı, poetik və məcazi mənalarda da işlədilə bilər. Məsələn, bir yerin günbatan tərəfi deyərkən, həmin yerin qərb hissəsini nəzərdə tuturuq.

Tarix boyu insanlar günəşin hərəkətinə görə istiqamətlərini müəyyənləşdirmiş, gün doğan və gün batan tərəfləri fərqləndirmişlər. Günbatan termini, bu qədim təsnifatın bir hissəsi olaraq, Azərbaycan mədəniyyətinin və dilinin ayrılmaz hissəsinə çevrilmişdir. Həm dəqiq coğrafi məna daşıyır, həm də ədəbiyyatda təsviri vasitə kimi istifadə olunur, məkanda yerləri daha canlı və aydın şəkildə təsvir etməyə imkan verir.

S. Hüseynin nümunəsində olduğu kimi, “Şərəf xalanın bağı bizim evimizin günbatan tərəfində idi” cümləsi, bağın evin qərb tərəfində yerləşdiyini dəqiq və aydın şəkildə bildirir. Bu, sadəcə coğrafi bir məlumat deyil, həm də məkanın təsvirinə zənginlik qatır, oxucunun zəhni təsvir yaratmasına kömək edir. Günbatan termini, həm də günəşin batışının yaratdığı atmosferi, isti və sakit gün batımı manzaralarını canlandırmaq üçün istifadə edilə bilər.

Beləliklə, Günbatan sözünün mənası, sadəcə “qərb” demək deyil; bu, coğrafi dəqiqliklə yanaşı, poetik təsvir imkanları da verən, Azərbaycan dilinin zənginliyini əks etdirən bir termindir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz