Hazırcavab (ər. hazir və fars. cəvab) sifəti, başqasının sözünə və ya sualına ani və münasib cavab verə bilmə qabiliyyətini ifadə edir. Bu, sadəcə sürətli cavab vermək deyil, həm də cavabın məzmununun uyğunluğunu, düşünülmüşlüyünü və məsələyə məntiqi yanaşmanı əhatə edir. Hazırcavab insan, situasiyanı tez dərk edir, zəruri informasiyanı dərhal yaddaşından çıxarır və onu aydın, dəqiq və məqsədəuyğun şəkildə ifadə edir.
Hazırcavablıq, zehni çeviklik, sürətli düşünmə və yüksək nitq mədəniyyəti ilə sıx bağlıdır. Bu keyfiyyətə malik insanlar tez-tez mübahisələrdə üstünlük qazanır, çətin suallara cavab tapır və ünsiyyətdə özünü sərbəst aparır. Onlar düşüncələrini dəqiq və aydın şəkildə ifadə edə bilir, fikirlərini tez bir zamanda başqalarına çatdıra bilirlər. Bu keyfiyyət həm gündəlik həyatda, həm də peşəkar fəaliyyətdə, xüsusilə də müzakirələr, mübahisələr, təqdimatlar və müsahibələr zamanı böyük üstünlük təşkil edir.
Lakin, hazırcavablıq həmişə müsbət keyfiyyət kimi qəbul edilmir. Bəzən, sürətli cavab vermək istəyi səhv və ya düşünülməmiş fikirlərin söylənməsinə səbəb ola bilər. Əsl hazırcavablıq, sürət və dəqiqliklə yanaşı, düzgünlük və ehtiramı da özündə birləşdirir. Yəni, hazırcavab insan, cavabını verməzdən əvvəl situasiyanı dəqiq qiymətləndirərək, həm özünə, həm də dinləyicilərə hörmət edərək cavab verər.
Beləliklə, hazırcavablıq mürəkkəb bir keyfiyyət olub, zehni çeviklik, düşüncə sürəti, nitq mədəniyyəti və situasiyaya uyğun davranış qabiliyyətinin birləşməsidir. Bu keyfiyyəti inkişaf etdirmək üçün oxumaq, düşünmək, müxtəlif mövzular haqqında informasiya toplamaq və müxtəlif insanlarla ünsiyyət qurmaq faydalıdır.