Helmintologiya (yun. helmins – parazit qurd, logos – elm) – heyvan orqanizmlərində parazitlik edən qurdlar (helminthlər) və onların törətdikləri xəstəliklər (helmintozlər) haqqında elmdir. Bu geniş sahə, müxtəlif növ parazit qurdların – dəyirmidəvər qurdların (nematodlar), lentqurdların (cestodlar) və kəsici qurdların (trematodlar) – morfologiyasını, fiziologiyasını, həyat tsikllərini, epidemiologiyasını, patogenezini (xəstəliyin yaranma mexanizmini) və profilaktikasını əhatə edir.
Helmintologiya yalnız insanları deyil, həmçinin heyvanları da əhatə edir. Heyvanlarda rast gəlinən helmintozlərin öyrənilməsi veterinar tibb üçün son dərəcə əhəmiyyətlidir, çünki bu xəstəliklər heyvanların sağlamlığına və məhsuldarlığına ciddi təsir göstərə bilər, həmçinin insanlara da yoluxa bilər (zooantroponozlar). Bəzi hallarda, heyvanlar müəyyən parazit qurdların aralıq sahibləri kimi çıxış edir və insanlarda helmintozlərin yayılmasında əhəmiyyətli rol oynayırlar.
Bu elmi sahənin inkişafı müasir diaqnostik metodların (məsələn, mikroskopiya, molekulyar diaqnostika, immunoloji üsullar) tətbiqi ilə sıx bağlıdır. Helmintologiya tədqiqatları yeni dərman preparatlarının və effektiv profilaktik tədbirlərin yaradılmasına yönəlib. Müasir helmintoloji tədqiqatlar həm də qlobal istiləşmə, ətraf mühitin çirklənməsi və biomüxtəlifliyin azalmasının parazit qurdların yayılması və helmintozlərin epidemiologiyasına təsirinin öyrənilməsini əhatə edir.
Qısacası, helmintologiya, insan və heyvan sağlamlığının qorunması üçün çox vacib olan, daim inkişaf edən və müxtəlif elmi sahələrlə (məsələn, parazitologiya, epidemiologiya, molekulyar biologiya, immunologiya) əlaqəli bir elm sahəsidir.