Həmməclis (fars. həm və ər. məclis-dən) – birgə oturub-duran, söhbət edən, məclis yoldaşı olan şəxs; həmnişin. Bu söz, iki kökün birləşməsindən əmələ gəlmiş mürəkkəb bir söz olub, fars dilindən "həm" (birlik, bərabərlik mənasında) və ərəb dilindən "məclis" (toplaşma, görüş, məclis mənasında) sözlərinin birləşməsindən yaranıb. Beləliklə, həmməclis sözü, bir məclisdə birgə oturan, söhbət edən, birlikdə vaxt keçirən şəxslər üçün işlədilir.
Həmməclis sözü sadəcə fiziki yaxınlığı ifadə etmir. O, daha çox, müəyyən bir məclisdə, hadisədə və ya fəaliyyətdə birlikdə iştirak edən, ortaq maraqları və təcrübələri bölüşən şəxslər arasındakı yaxınlığı və bağlılığı vurğulayır. Bu baxımdan, həmməclis sözü, "həmfikir", "həmsöhbət" sözləri ilə sinonim kimi işlənə bilsə də, onlardan bir qədər fərqli bir kontekstdə istifadə olunur. "Həmfikir" daha çox ideoloji yaxınlığı, "həmsöhbət" isə söhbətin intensivliyini vurğulayır, halbuki "həmməclis" birgə vaxt keçirmənin, eyni məkanda olmağın, ortaq təcrübənin vacibliyini önə çəkir.
Tarixi mənbələrə nəzər saldıqda görürük ki, həmməclis sözü, əsasən, ədəbiyyatda, xüsusilə də tarixi və epik əsərlərdə, məclislərdə, şənliklərdə, toplantılarda bir araya gəlmiş insanları təsvir etmək üçün istifadə olunmuşdur. Misal üçün, verilən sitatda olduğu kimi, həmməclis sözü, şəxslər arasındakı yaxınlığı, ortaq vaxt keçirməyi və qarşılıqlı əlaqələri ifadə etmək üçün çox mənalı və ifadəli bir vasitə kimi işlənir. Bu sözün istifadəsi, həmin tarixi dövrlərin sosial həyatının və insan münasibətlərinin daha dəqiq təsvirini verməyə kömək edir.