Həmyaş sözü, Azərbaycan dilində iki insanın yaşıd olması mənasını verir. Yəni, həmyaş olan iki fərd eyni yaşda olurlar. Lüğətlərdə sadəcə "bax yaşıd" kimi tərcümə olunsa da, bu sözün ifadə etdiyi məna daha dərin və zəngindir. Sadəcə yaşın eyni olması deyil, həm də yaşa uyğun bənzərlik, ortaq təcrübələr və ya sosial-mədəni bağlar nəzərdə tutulur.
Misal üçün, şeirdəki "Qorxusuz Xacoyla hünərli Dadaş; Hər ikisi oğlan, özləri həmyaş…" misrasında göründüyü kimi, həmyaşlıq sadəcə yaş yaxınlığını deyil, həm də Xaco və Dadaşın oğlan olması, eyni sosial qrupa mənsubluğu və oxşar xarakter xüsusiyyətlərinin (qorxusuzluq və hünərlilik) birgə yaşamaqlarını, bir-birləri ilə daha yaxın əlaqələr qurmaqlarını nəzərdə tutur. Bu, sadəcə eyni yaşda olmaqdan daha çoxdur.
İkinci misalda isə "İdrisi də o biri həmyaşlıları kimi çox tez səfərbərliyə aldılar" cümləsində həmyaşlılar anlayışı qrup halında yaşa bənzər insanları ifadə edir. Burada, həmyaşlıq həm yaş yaxınlığını, həm də eyni sosial qrupa, eyni təhlükə və vəzifələrə məruz qalmağı ifadə edir. Beləliklə, onlar eyni yaşda olduqları kimi, həm də eyni tarixi hadisələrin, eyni təcrübələrin şahidi olublar.
Nəticə olaraq, "həmyaş" sözü sadəcə yaş bərabərliyindən daha geniş bir mənaya malikdir. O, yaşa uyğun ortaq təcrübələri, sosial əlaqələri və bənzər xarakter xüsusiyyətlərini də əhatə edir. Bu baxımdan, həmyaşlıq, sadə bir termin olmaqdan çıxıb, sosial və mədəni əlaqələri ifadə edən daha zəngin bir anlayışdır.