Həmzad (fars. همزاد) sözü Azərbaycan dilində iki əsas mənada işlənir. Birinci və daha çox yayılmış mənası "yaşıd" və ya "eyniyaşlı"dır. Bu mənada həmzad, eyni dövrdə, təxminən eyni vaxtda doğulmuş şəxs deməkdir. Onlar arasında yaş fərqi çox az olur və bu da onların həyat təcrübələrini, inkişaf mərhələlərini və sosial kontekstini oxşar edir. Beləliklə, həmzadlar bir-birini daha yaxşı başa düşə bilər, ortaq maraqlar bölüşə bilər və ya həyatın müəyyən məqamlarında oxşar çətinliklərlə qarşılaşa bilərlər.
Lakin həmzad sözünün daha maraqlı və mistik bir mənası da vardır. İkinci mənası, insanla birlikdə doğulan ruh, can və ya qeyri-maddi əkiz kimi izah edilə bilər. Bu anlayış bir çox mədəniyyətdə, xüsusilə Şərq mədəniyyətlərində geniş yayılmışdır. Bu kontekstdə həmzad, görünməz bir varlıq, insanın əkizi, onun taleyinə, həyatına təsir edən bir qüvvə kimi qəbul edilir. Bəzi inanclara görə, həmzadlar bir-birinin taleyini müəyyən edə, ya da bir-birinə kömək edə bilərlər. Həm də həmzadın insanın həyatında müsbət və ya mənfi təsir göstərə biləcəyi fikri mövcuddur. Bu mistik mənanın dəqiq tərifi müxtəlif mədəniyyətlərdə və inanclara görə dəyişə bilər.
Qısacası, həmzad sözü sadəcə yaşca bərabər olan bir insanı deyil, eyni zamanda insanın görünməz, mistik əkizini də ifadə edə bilər. Bu ikili məna sözün zənginliyini və müxtəlif mədəniyyətlərdəki geniş interpretasiyalarını göstərir.